Zespół Tourette'a - tajemnicza "choroba tików"

Nazwa zaburzenia pochodzi od nazwiska francuskiego neurologa i neuropsychiatry Gillesa de la Tourette’a. W 1885 r. w trakcie swojej pracy w jednym z paryskich szpitali opisał on dziewięć pierwszych przypadków tego zaburzenia. Podstawowym objawem charakterystycznym dla Zespołu Touretta są gwałtowne, powtarzające się tiki, mogące przybierać formy ruchowe lub dźwiękowe. Tiki występujące w ramach zaburzenia dzieli się na dwie podstawowe podgrupy. Do tzw. tików prostych zalicza się tiki motoryczne, takie jak mruganie, robienie min czy wzruszanie ramionami oraz tiki wokalne, w tym mlaskanie, chrząkanie, mruczenie, szczekanie itp.

W grupie tzw. tików motorycznych złożonych znajdują się z kolei: oblizywanie się, dotykanie, kucanie, kopanie czy podskakiwanie. Tiki wokalne złożone mogą przybierać formę wypowiadania bardziej złożonych zwrotów lub zdań pozbawionych sensu. Zdarza się, że chory wypowiada słowa wulgarne lub powtarza słowa wypowiadane przez inne osoby. Poza objawami związanymi z tikami u osób chorych na Zespół Tourette'a występują także inne charakterystyczne objawy. Zalicza się do nich nerwowość, obniżony nastrój, natrętne myśli, problemy z koncentracją, obsesyjne kontrolowanie pewnych czynności (sprawdzanie żelazka, gazu, zamkniętych drzwi, odkładanie przedmiotów na miejsce po kilka razy...).

Zespół Tourette'a jest chorobą o podłożu genetycznym, jednak nie do końca wiadomo, jakie zmiany genetyczne powodują chorobę. U osób chorych występuje 50 proc. ryzyko, że przekażą chorobę swojemu potomstwu - co ciekawe, nawet jeśli się tak zdarzy, objawy charakterystyczne dla tego schorzenia nie muszą wystąpić. Diagnozowanie choroby opiera się przede wszystkim na wywiadzie z pacjentem oraz jego najbliższymi (w przypadku dzieci), obserwacji oraz badaniu lekarskim. W konkretnych przypadkach lekarz zleca także badanie neurologiczne lub psychiatryczne - szczególnie w przypadku, jeśli objawy mogą stanowić problem w kontekście funkcjonowania chorego w społeczeństwie.

Leczenie osób z Zespołem Tourette'a obecnie opiera się przede wszystkim na farmakoterapii oraz psychoterapii. W przypadku farmakoterapii do najczęściej stosowanych leków należą leki z grupy neuroleptyków. Zadaniem psychoterapii jest z kolei wyhamowanie mimowolnych tików lub zamiana ich na łagodniejsze, bardziej akceptowalne społecznie. Zdecydowanie nagannym jest natomiast karcenie chorego lub blokowanie jego mimowolnych reakcji - prowadzi to bowiem do nasilenia stresu, a co za tym idzie wybuchu blokowanych odruchów w późniejszym czasie.

O ile ciężko jest mówić o całkowitym wyleczeniu osoby cierpiącej na Zespół Tourette'a (z uwagi na nieznane źródło choroby), o tyle aż u połowy chorych obserwuje się wyciszenie objawów, niekiedy na resztę życia. Zdarza się, że schorzenie nawraca w kolejnych latach życia pod wpływem konkretnych wydarzeń, jednak znaczna część pacjentów, mówiąc kolokwialnie, wyrasta z choroby - objawy są zwykle najbardziej nasilone na etapie szkolnym. W tym kontekście bardzo ważna jest jednak stała opieka psychoterapeuty oraz wsparcie najbliższych (szczególnie w przypadku dzieci, bardziej podatnych na wpływy i reakcje otoczenia).

W Polsce od 1997 r. swoją działalność prowadzi Polskie Stowarzyszenie Syndromu Tourette’a - organizacja mająca na celu zrzeszanie i pomoc osobom dotkniętym syndromem Tourette'a oraz ich rodzinom. Stowarzyszenie prowadzi aktywne działania wydawnicze, dostarcza chorym cennych informacji o nowych metodach terapii, zrzesza lekarzy specjalistów, a także wspiera badania naukowe w swojej dziedzinie.



Zobaczcie jak zachowuje się osoba z syndromem Tourette'a