Udary główną przyczyną kalectwa osób dorosłych. Jak im zapobiegać?

Udar mózgu jest efektem zaburzeń ukrwienia mózgu. Wywołany może on być zablokowaniem lub uszkodzeniem naczyń krwionośnych w mózgu. Jest to stan, który bezpośrednio zagraża życiu człowieka. Wylew to z kolei stan, w którym dochodzi do wynaczynienia krwi do mózgu, nazywany inaczej udarem krwotocznym. W zdecydowanie większej liczbie przypadków jest to stan poważniejszy niż udar niedokrwienny (występujący jednak w większej liczbie przypadków - około 85 proc.). W przypadku udaru krwotocznego bardzo ważne dla chorego jest jak najszybsze zdiagnozowanie - pierwsze godziny po udarze decydują o powodzeniu dalszego leczenia oraz kondycji zdrowotnej pacjenta po jego zakończeniu.

Do głównych objawów udaru krwotocznego, mającego bardzo intensywny przebieg, należą: gwałtowny, bardzo silny ból głowy, mdłości i wymioty, sztywność karku, nagłe osłabienie kończyn, niedowład połowiczny-paraliż połowy ciała-przeciwny do półkuli mózgu, w której doszło do wylewu, ból oczu, zaburzenia świadomości, utrata przytomności.

W przypadku podejrzenia udaru mózgu należy niezwłocznie zawiadomić pogotowie - dla zdrowia i życia chorego w tym wypadku liczy się bowiem każda minuta. Osobę chorą należy położyć w pozycji bocznej i nie opuszczać jej, aż do przyjazdu karetki pogotowia. Zbyt późno zdiagnozowana choroba może zakończyć się trwałym kalectwem lub nawet śmiercią chorego. Równie istotne jest jednak określenie dokładnej godziny wystąpienia objawów udaru mózgu. Ma to bowiem ogromne znaczenie przy podejmowaniu decyzji co sposobu leczenia pacjenta.

Rodzaj leczenia lekarz określa na podstawie badania tomograficznego - leczenie zależne jest od stopnia rozległości udaru, przyczyny i lokalizacji w mózgu. Rehabilitacja po udarze jest niesłychanie ważna. Skutki wylewu mogą oznaczać paraliż, zaburzenia mowy lub całkowitą niezdolność do wypowiadania słów oraz widzenia, niesprawność ruchową, zaburzenia pamięci, asymetrię twarzy (opadanie kącika ust). Celem rehabilitacji jest przywrócenie prawidłowych funkcji życiowych utraconych w wyniku udaru. Brak rehabilitacji po wylewie może prowadzić do poważnych powikłań np. zakrzepicy żylnej czy zapalenia płuc. Powikłania mogą stać się przyczyną utraty życia chorego.

Główną przyczyną udaru/wylewu jest nadciśnienie tętnicze i miażdżyca, na drugim miejscu znajdują się sercopochodne zatory mózgu (np. w przebiegu migotania przedsionków), pęknięcie tętniaka (rozszerzonego naczynia krwionośnego w mózgu). W wyniku zbyt wysokiego ciśnienia dochodzi do rozerwania jego ścian, przy czym krew uszkadza tkanki mózgu. Uszkodzone komórki bardzo szybko obumierają, dlatego szybkość reakcji jest bardzo ważna. Do innych przyczyn wylewu można zaliczyć także: choroby serca, cukrzycę, zmiany miażdżycowe, guzy, nieprawidłowości w budowie naczyń krwionośnych, zaburzoną krzepliwość krwi, skazy krwotoczne, urazy, infekcje, nałogowe palenie papierosów, alkoholizm, uzależnienie lekowe, niezdrową dietę, małą aktywność fizyczną czy ogólnie niekorzystny tryb życia.

Ciekawostką jest, iż do wylewu może dojść także w oku. Tak jak w przypadku wylewu do mózgu, jest to skutek wynaczynienia się krwi do oka. Nie jest on tak groźny, jak wylew krwi do mózgu. Wylew krwi do oka jest skutkiem gwałtownego, zwykle krótkotrwałego wzrostu ciśnienia żylnego. Wylew może być podspojówkowy, czego efektem jest pęknięcie naczyń w gałce ocznej. Wśród innych przyczyn wymienia się także: uraz mechaniczny, zaburzenia w procesie krzepnięcia krwi czy niedobór witaminy K. Źle dobrane okulary także mogą przyczynić się do wylewu w oku.