Rak płuc - jeden z najbardziej podstępnych i najgorzej rokujących nowotworów

Według statystyk w Polsce nowotwór płuc jest głównym powodem umieralności mężczyzn, którzy zapadają na niego znacznie częściej niż kobiety. Rak płuc w przypadku mężczyzn odpowiada aż za jedną trzecią zgonów wśród chorób nowotworowych, w przypadku kobiet - za co dziesiątą. Jednym z głównych powodów tych dysproporcji jest fakt, że mężczyźni znacznie częściej niż kobiety są nałogowymi palaczami. Długotrwałe palenie papierosów jest z kolei główną przyczyną zachorowań. Przebywanie w pomieszczeniach wspólnie z palaczami, nazywane paleniem biernym, jest także niebezpieczne dla zdrowia i zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc w 30 proc. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania zalicza się również: zanieczyszczone związkami chemicznymi i pyłami środowisko, pracę w szkodliwych warunkach (np. przy wydobyciu rud metali radioaktywnych, przy azbeście, produkcji ropy naftowej itp.).

Nowotwór płuc w około 90 proc. ma charakter złośliwy. Jest to choroba wieku dojrzałego - średni wiek zachorowania na raka płuc to przedział 55-60 lat. Co roku w Polsce odnotowuje się 20 tys. nowych zachorowań. Niepokojącym zjawiskiem jest w tym kontekście zwiększająca się liczba zachorowalności wśród kobiet. Głównym objawem raka płuc pojawiającym się najwcześniej ze wszystkich objawów jest uciążliwy, długotrwały kaszel. Na drugim miejscu pod względem częstości występowania znajduje się spłycenie oddechu powodujące duszności. Często pojawia się przy tym również świszczący oddech wywołany zwężeniem jednego z oskrzeli lub tchawicy. Następnymi objawami raka są czucie zmęczenia oraz znużenia. Jeśli u nałogowego palacza te symptomy występują nagle, powinny być istotnym sygnałem mówiącym o konieczności sprawdzenia stanu zdrowia.

U ponad połowy chorych w bardziej zaawansowanym stadium choroby występuje również znaczna utrata masy ciała. W około 30 proc. przypadków pojawia się także krwioplucie, u co drugiej osoby pojawia się nasilony ból w klatce piersiowej. Spowodowany jest on naciekaniem raka na ściany klatki piersiowej, żeber czy kręgosłupa. W celu zdiagnozowania nowotworu płuc w pierwszej kolejności zaleca się wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Po nim następuje badanie tomografii komputerowej klatki piersiowej. Najlepsze wyniki daje diagnostyka przy użyciu technologii PET - pozytonowej tomografii emisyjnej. Ważnym elementem diagnostyki jest również stwierdzenie czy doszło do ewentualnych przerzutów w węzłach chłonnych. Znacząco pomaga to w dobraniu odpowiedniego leczenia chorego. Jeśli w węzłach chłonnych znajdują się przerzuty - operacja nie przyniesie rezultatu.

Dalsza diagnostyka raka płuc zależna jest przede wszystkim od tego, jak zbudowany jest guz. Metoda służąca do stwierdzenia tego faktu zależy od umiejscowienia guza. Budowa histopatologiczna może być określana przy pomocy: bronchoskopii, biopsji transtorakalnej, badania mikroskopowego śliny, badania markerów nowotworowych, tomografii komputerowej jamy brzusznej lub mózgu. Leczenie raka płuc w dużej mierze zależy również od stopnia jego zaawansowania, stanu ogólnego pacjenta, rodzaju komórek, z których składa się guz. Decyzję o sposobie leczenia chorego poprzedza także badanie sprawności oddechowej, m. in. spirometria. Podstawową, choć radykalną terapią w przypadku raka płuc jest operacja chirurgiczna, często poprzedzona chemioterapią w celu zmniejszenia wielkości guza.