Narcyzowa terapia przeciwnowotworowa

W leczeniu nowotworów stosuje się szereg metod terapeutycznych, w tym chirurgię, chemioterapię, hormonoterapię, radioterapię, immunoterapię oraz terapię celowaną. Chemioterapia jest jedną z podstawowych metod wykorzystywanych w leczeniu choroby nowotworowej. Warto podkreślić, że w leczeniu nowotworów stosuje się wiele leków cytotoksycznych pochodzenia roślinnego, w tym m.in. winblastynę, winkrystynę, winorelbinę, docetaksel oraz paklitaksel. Rośliny są bogatym źródłem substancji o działaniu terapeutycznym, dlatego też od wieków były wykorzystywane w leczeniu wielu schorzeń. Obecnie są również przedmiotem wielu badań. Zespół naukowców z wielu ośrodków badawczych prowadzony przez Denisa Lafontaine’a z Université Libre de Bruxelles (Bruksela, Belgia) odkrył właściwości przeciwnowotworowe kolejnego związku pochodzenia roślinnego. Jakiego? Ekstrakt pochodzi z powszechnie znanej rośliny ozdobnej. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Structure.

Hemantamina to naturalny alkaloid występujący w narcyzie (Narcissus L.) należącym do rodziny amarylkowatych. Badacze odkryli, że hemantamina wykazuje właściwości przeciwnowotworowe poprzez wiązanie się z rybosomami, czyli kompleksami białek i kwasów nukleinowych, które odgrywają istotną rolę w procesie biosyntezy białka. Rybosomy biorą również udział w procesie nowotworzenia, dlatego też komórki nowotworowe są szczególnie wrażliwe na leki hamujące produkcję i działanie rybosomów. W badaniu naukowcy wykazali, że hemantamina blokuje produkcję białek przez rybosomy, prowadząc do spowolnienia procesu wzrostu i namnażania się komórek nowotworowych. Hemantamina hamuje również produkcję rybosomów w jąderku, co prowadzi do stabilizacji białka p53, zwanego ‘strażnikiem genomu’, oraz niszczenia komórek nowotworowych. Badanie po raz pierwszy dostarcza dowodów naukowych na przeciwnowotworowe właściwości narcyza, który od wieków był wykorzystywany w medycynie ludowej (nawet jeżeli nie do końca rozumiano mechanizm jego działania).

Wyniki badania są obiecujące. Kolejnym krokiem jest zbadanie innych czterech alkaloidów wyizolowanych z narcyza celem sprawdzenia ich ewentualnych właściwości przeciwnowotworowych oraz wybrania najlepszego kandydata do walki z nowotworami. Alkaloid powinien charakteryzować się nie tylko najwyższym profilem skuteczności, ale i również bezpieczeństwa.

Podsumowując, badanie jest kolejnym dowodem na to, że w naturze znajduje się wiele związków biologicznie czynnych, które z powodzeniem mogą być stosowane w leczeniu wielu chorób występujących u ludzi, w tym chorób o najwyższej chorobowości i umieralności, czego przykładem są nowotwory. Wyniki badania potwierdzają również to, że piękno może iść w parze z użytecznością. Podążając za słowami Cypriana Kamila Norwida – jednego z największych polskich poetów epoki romantyzmu - „Bo piękno na to jest, by zachwycało do pracy (…)”.

Źródła:

• Pellegrino S., Meyer M., Zorbas C. et al. The Amaryllidaceae Alkaloid Haemanthamine Binds the Eukaryotic Ribosome to Repress Cancer Cell Growth. Structure, 2018.

• https://www.sciencedaily.com/releases/2018/02/180226090911.htm

• http://onkologia.org.pl/leki-przeciwnowotworowe/