Wzrost liczby zachorowań na odrę w Europie

Transmisja wirusa odry w populacji zostanie przerwana gdy co najmniej 95% osób zostanie zaszczepionych przeciw odrze. Biorąc pod uwagę spadek odsetka osób uodpornionych, cel eliminacji odry do 2020 r. wydaje się coraz bardziej odległy…

W 2017 r. zarejestrowano w sumie 14 451 zachorowań na odrę (dane z 30 krajów Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego), tj. ponad trzykrotnie więcej niż liczba zachorowań, którą zgłoszono w roku poprzednim (n=4 643). Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w Rumunii (n=10 623), Włoszech (n=4 991), Grecji (n=1 463) oraz Niemczech (n=926) (dane uwzględniają liczbę zachorowań począwszy od 1 stycznia 2017 r. do 10 lutego 2018 r.). Gwałtowny wzrost liczby zachorowań był związany z ogniskami odnotowanymi w krajach UE, np. we Francji, Wielkiej Brytanii oraz Szwecji. Warto podkreślić, że wbrew powszechnej opinii, odra nie jest łagodną chorobą występującą wyłącznie u dzieci. Zachorowania mogą wystąpić w każdym wieku wśród osób nieuodpornionych (45% zachorowań w 2017 r. wystąpiło u osób w wieku 15 lat lub więcej). Poważne powikłania zdarzają się u 30% chorych. Począwszy od 2016 r. zarejestrowano 50 przypadków śmiertelnych z powodu odry, w tym odpowiednio 13 (Rumunia: n=12, Wielka Brytania: n=1), 36 (Rumunia: n=25, Włochy: n=4, Grecja: n=2, Bułgaria: n=1, Niemcy: n=1, Portugalia: n=1, Francja: n=1 i Hiszpania: n=1) i 1 (Rumunia: n=1) w 2016 r., 2017 r. i 2018 r.

W 2018 r. nadal występują ogniska odry w kilku krajach UE/EOG, w tym na terenie Bułgarii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Łotwy, Niemiec, Polski, Rumunii, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii oraz Włoch. W Polsce w 2018 r. zarejestrowano 11 podejrzeń zachorowań na odrę, w tym 9 z nich potwierdzono. Ognisko zarejestrowano na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wśród 11 obywateli Ukrainy i 1 Polaka. Wszyscy z nich nie byli szczepieni.

Na szczególną uwagę zasługuje sytuacja epidemiologiczna na Ukrainie. W 2017 r. zgłoszono 4 782 przypadki odry, w tym 7 zgonów. Jedynie w pierwszych trzech tygodniach stycznia 2018 r. odnotowano 2 084 zachorowania na odrę, w tym 3 przypadki śmiertelne. Epidemia odry na Ukrainie jest związana z niskim stanem zaszczepienia (50%) oraz kryzysem ekonomiczno-politycznym wynikającym z działań wojennych. Epidemia odry na Ukrainie stwarza ryzyko dla całej Europy, w tym przede wszystkim obywateli Polski w związku z migracją ekonomiczną. UNICEF postanowił wesprzeć Ukrainę w walce z szerzącą się epidemią odry poprzez zakup niemal 2 milionów dawek szczepionki MMR (szczepionka przeciw odrze, różyczce i śwince).

Podsumowując, szczepienie dwoma dawkami szczepionki MMR pozostaje najbardziej skuteczną metodą zapobiegania szerzeniu się wirusa odry w populacji (w 2017 r. 87% zachorowań odnotowano w grupie osób nieszczepionych). Stan zaszczepienia w niektórych krajach UE/EOG jest nadal zbyt niski, co sprzyja dalszej transmisji wirusa odry w populacji, co z kolei przekłada się na to, że wizja eliminacji odry w Regionie Europejskim oddala się…

Ciekawostka: W dniu 5 lutego b.r. w Warszawie, mieście, w którym rośnie liczba osób świadomie rezygnujących ze szczepień ochronnych, ruszyła dwutygodniowa kampania „Zaszczep swoje dziecko. Nie pozwól powrócić chorobom zakaźnym”. Kampania jest koordynowana przez urząd miasta stołecznego Warszawa. Jej celem jest podkreślenie wagi szczepień ochronnych przeciw odrze i krztuścowi w zapobieganiu chorobom zakaźnym. Spoty będą wyświetlane w komunikacji miejskiej oraz mediach społecznościowych.

Źródła:

• https://ecdc.europa.eu/en/news-events/new-data-shows-measles-cases-increased-significantly-2017-previous-year-and-outbreaks

• https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/documents/Communicable-disease-threats-report-10-feb-2018.pdf

• http://szczepienia.pzh.gov.pl/epidemia-odry-na-ukrainie-nasilenie-w-2018-roku/

• http://www.um.warszawa.pl/aktualnosci/zaszczep-swoje-dziecko-nie-pozw-l-powr-ci-chorobom-zaka-nym