Witamina A

Witamina A (retinol) występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Organizm częściowo syntezuje ją także ze składników znajdujących się w owocach i warzywach. Podobnie jak witaminy D, E i K, witamina A należy do grupy witamin, które rozpuszczają się w tłuszczach – odkładana jest w wątrobie oraz tkance tłuszczowej. Dzięki temu rzadko można zaobserwować jej niedobór, jest on jednak bardzo szkodliwy dla zdrowia. Witamina A odgrywa bardzo istotną rolę w naszym organizmie, dlatego tak ważne jest włączenie do diety bogatych w nią produktów.

Zbawienne w skutkach działanie witaminy A to między innymi spowolnienie procesu starzenia się skóry. Wpływa ona na regenerację elastyny i kolagenu, które odpowiadają za sprężystość i gładkość. Witamina A przyspiesza odnowę naskórka i zmniejsza utratę wody. Dzięki temu należy do najbardziej skutecznych składników w walce ze starzeniem się skóry, stosowana jest w większości preparatów przeciwzmarszczkowych, przeciwstarzeniowych czy intensywnie regenerujących.

Witamina A ma również wielkie znaczenie dla wzroku. Jej właściwości powodują, że możliwe jest produkowanie rodopsyny, substancji odpowiedzialnej za dobry wzrok. Witamina A zapobiega tzw. ślepocie zmierzchowej. Uczestniczy ona również w budowaniu naturalnej odporności organizmu. Zwiększa odporność na ból gardła, przeziębienie i grypę, jest kluczowa w walce z zapaleniem oskrzeli. Do pozostałych pozytywnych oddziaływań witaminy A należą: tworzenie szkliwa nazębnego, przyspieszenie metabolizmu tkankowego, ochrona skóry przed promieniowaniem UV a nawet pomoc w walce z nowotworami.

Silny niedobór witaminy A w organizmie, ze względu na sposób jej magazynowania, pojawia się bardzo rzadko. Objawia się on zazwyczaj poprzez szorstkość skóry, która staje się zrogowacona, może pojawić się wysypka. Inne objawy niedoboru to m. in. zmniejszony apetyt, częste infekcje czy permanentne poczucie zmęczenia. Ważnym symptomem są też kruche i łamliwe paznokcie i włosy. Stały niedobór witaminy A skutkować może niedowidzeniem o zmierzchu i w nocy (tzw. „kurza ślepota) a nawet wysychaniem rogówki i spojówki oka czy zmiękczeniem rogówki.

Co istotne, poważne konsekwencje dla zdrowia powodować może również nadmiar witaminy A w organizmie, dlatego bardzo ważne jest jej odpowiednie dawkowanie. Objawami przedawkowania witaminy A są: krwawienie z dziąseł, suchość skóry (podobnie jak w przypadku niedoboru), bóle głowy, wypadanie włosów czy zażółcenie skóry.

W przypadku osób dorosłych zalecana dzienna dawka witaminy A wynosi 600 µg dla kobiet i 700 µg dla mężczyzn. Do produktów w nią bogatych zaliczają się: ryby, masło, mleko, podroby, żółtka jajek, tran, niektóre owoce i warzywa. Częste występowanie witaminy A w produktach rozmaitego pochodzenia sprawia, że dietę bogatą w tę witaminę stosunkowo łatwo jest utrzymać również osobom będącym wegetarianami czy weganami. W produktach roślinnych witamina A występuje z kolei w postaci karotenoidów (prowitaminy A). Najważniejszą rolę odgrywa tu b-karoten, dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na bogate w niego czerwone i ciemnozielone warzywa i owoce takie jak: boćwina, cykoria, dynia, jarmuż, marchew, natka pietruszki, szczaw, szpinak, koperek, brzoskwinie, melony, morele, mango czy śliwki.