W jaki sposób umieramy?

Dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskazują, że poczynając od lat 50. obserwujemy znaczące wydłużanie się przeciętnego trwania życia w Polsce. Nadal jednak wypadamy niekorzystnie na tle innych krajów Unii Europejskiej. Najdłużej żyją mieszkańcy Szwajcarii oraz Włoch (powyżej 81 lat), najkrócej zaś mieszkańcy Rosji (64,7 lata). W grupie kobiet najdłuższe przeciętne trwanie życia notuje się wśród mieszkanek Hiszpanii, Francji, Luksemburga i Szwajcarii (85,1-86,3 lat), najkrótsze zaś wśród mieszkanek Ukrainy oraz Rosji (poniżej 77 lat). Ile wynosi przeciętne trwanie życia Polaków? Z danych GUS wynika, że w 2017 r. mężczyźni oraz kobiety żyli przeciętnie odpowiednio 74,0 oraz 81,8 lat. Porównanie aktualnych danych z danymi sprzed ponad 25 lat wskazują, że przeciętne trwanie życia wzrosło o 7,8 lat dla mężczyzn i 6,6 lat dla kobiet. Średnia długość trwania życia dla mężczyzn jest najkrótsza w województwie łódzkim (71,9 lata), najdłuższa zaś w województwach małopolskim oraz podkarpackim. W przypadku kobiet są to odpowiednio województwo łódzkie i śląskie (80,8 lat) oraz podlaskie i podkarpackie (82,8 lat). Dane GUS sugerują, że nie tylko płeć oraz miejsce zamieszkania determinują długość dalszego trwania życia, ale i również m.in. poziom wykształcenia oraz zamożności.

Jakie są najczęstsze przyczyny zgonów w Polsce? Choroby układu krążenia, nowotwory oraz wypadki, urazy i zatrucia odpowiadały za 76% wszystkich zgonów w 2016 r. Struktura umieralności w Polsce jest podobna do struktury obserwowanej na świecie. Dane sugerują, że statystyczny Polak najprawdopodobniej umrze z powodu choroby układu krążenia. W rzeczywistości co drugi Polak umiera z tej przyczyny. Niemniej poczynając od 1992 r. udział chorób układu krążenia w całkowitej liczbie zgonów maleje (spadek z 52% do 43%), co wynika m.in. ze wzrostu świadomości Polaków na temat profilaktyki chorób układu krążenia oraz poprawy metod leczenia. Współczynnik zgonów z powodu chorób układu krążenia był wyższy wśród mężczyzn, szczególnie w grupie wieku 45-59 lat. Choroby układu krążenia stanowiły główną przyczynę zgonów w grupie osób powyżej 60 roku życia. Drugą pozycję zajęły nowotwory (27,3% wszystkich zgonów w 2016 r.). Począwszy od 2001 r. wartość standaryzowanego współczynnika zgonów z powodu nowotworów maleje. Współczynnik zgonów z tej przyczyny rośnie wraz z wiekiem (poziom natężenia zgonów kilkanaście razy wyższy w grupie osób w wieku 45-59 lat w porównaniu do osób w wieku 0–44 lata). Choroby układu oddechowego odpowiadały za 5,9% wszystkich zgonów w 2016 r. Poczynając od połowy lat 90. wskaźnik zgonów z powodu chorób układu oddechowego utrzymuje się na podobnym poziomie. Prawdopodobieństwo zgonu z tej przyczyny również wzrasta z wiekiem. Zewnętrzne przyczyny zgonów, w tym wypadki, urazy i zatrucia stanowiły 5% wszystkich zgonów. Była to najczęstsza przyczyna zgonów notowana w grupie młodych mężczyzn, tj. w wieku poniżej 45 r.ż. (38,5% wszystkich zgonów w tej grupie wieku w 2016 r.).

Zbieranie danych dotyczących najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce jest istotne z punktu widzenia opracowywania i wdrażania programów profilaktycznych. W Polsce są realizowane m.in. program profilaktyki raka piersi, raka szyjki macicy, chorób układu krążenia oraz chorób odtytoniowych, w tym POChP. Wysokie wskaźniki zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów doprowadziły również do wdrożenia tzw. szybkiej terapii onkologicznej. Pamiętajmy, że wczesne wykrycie zwiększa szanse wyleczenia! Pamiętajmy również o powszechnie znanej maksymie – „Lepiej zapobiegać niż leczyć”.

Źródło:

• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2017-r-,2,12.html

• http://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/