Szparagi pod obserwacją

Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej to zestawienie różnych grup produktów spożywczych w odpowiedniej ilości i proporcji, które są niezbędne w codziennej diecie. Piramida uwzględnia różnice w zapotrzebowaniu na energię i składniki odżywcze w różnych grupach populacyjnych, w tym dzieci i młodzieży, osób dorosłych, osób starszych i kobiet w ciąży. Piramida jest kierowana do osób zdrowych (w przypadku osób z obecnością np. chorób przewlekłych dieta powinna być ustalana w porozumieniu z lekarzem lub dietetykiem). Jedną z podstawowych zasad żywienia jest regularne spożywanie warzyw i owoców, które powinny stanowić istotny składnik codziennej diety. Warzywa i owoce są źródłem witamin, składników mineralnych, błonnika oraz antyoksydantów. Istnieje wiele dowodów naukowych wskazujących na powiązanie pomiędzy regularnym spożywaniem warzyw i owoców a spadkiem ryzyka zachorowania na wiele chorób, w tym m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, otyłości, nowotworów czy choroby niedokrwiennej serca. Przykładowo – wykazano, że spożywanie m.in. zielonych i żółtych warzyw zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór, podczas gdy spożywanie m.in. jabłek, gruszek, owoców cytrusowych redukuje ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia.

Okazuje się jednak, że substancje zawarte w owocach i warzywach nie zawsze mają dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. Pod obserwacją naukowców znalazły się m.in. szparagi, awokado i kiełki. Wszystko za sprawą asparaginy. Asparagina (kwas asparaginowy) to białkowy aminokwas endogenny, który swoją nazwę zawdzięcza szparagom (łac. asparagus sativus), z których został po raz pierwszy wyizolowany. Asparagina jest syntetyzowana przez organizm samodzielnie. Aminokwas jest również dostarczany wraz z pokarmem (m.in. szparagi, awokado, kiełki, drób, owoce morza). Jest także dostępny jako suplement diety w połączeniu przede wszystkim z magnezem i potasem. Działanie asparaginy polega m.in. na poprawie koncentracji, zwiększeniu wytrzymałości fizycznej i poprawie popędu seksualnego.

Wyniki badania naukowców z Instytutu Badawczego w Cambridge - Cancer Research UK Cambridge Institute wykazały, że kwas asparaginowy sprzyja powstawaniu przerzutów nowotworowych. Badanie przeprowadzono na modelu zwierzęcym, tj. na myszach z agresywną postacią nowotworu piersi. W badaniu zaobserwowano, że podawanie myszom pokarmów ubogich w kwas asparaginowy lub leków blokujących kwas asparaginowy wpływa na zahamowanie rozwoju nowotworu. Tym samym, w badaniu stwierdzono, że kwas asparaginowy odgrywa istotną rolę w mechanizmie rozprzestrzeniania się komórek nowotworowych w organizmie.

„Istnieje coraz więcej dowodów naukowych potwierdzających ‘uzależnienie’ wybranych nowotworów od niektórych składników naszej diety” – mówi Prof. Greg Hannon, jeden z badaczy – „Mamy nadzieję, ze modyfikacja diety pacjenta lub podawanie leków hamujących możliwość wykorzystywania tych składników przez komórki nowotworowe do dalszego rozprzestrzeniania się w organizmie znacząco poprawią wyniki leczenia pacjentów z chorobą nowotworową w przyszłości”.

Naukowcy podkreślają konieczność prowadzenia dalszych badań w tym zakresie, przede wszystkim w grupie ludzi. Zaznaczają również, że wszelkie ewentualne zmiany w diecie pacjentów z chorobą nowotworową powinny być konsultowane z lekarzem. Badacze podkreślają korzyści wynikające ze zdrowej, zbilansowanej diety.

W ostatnich latach nauka o żywieniu człowieka podlega dynamicznemu rozwojowi. Stąd też potrzeba aktualizacji wiedzy. Zachęcamy do zapoznania się z najnowszymi normami żywienia dla populacji polskiej przygotowanymi przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie: https://ncez.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/normy-zywienia-2017.

Źródła:

• Knott S.R., Wagenblast E., Khan S et al. Asparagine bioavailability governs metastasis in a model of breast cancer. Nature, 2018.

• http://www.bbc.com/news/health-42976851

• http://www.bbc.com/news/health-39057146

• IŻiŻ. Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa, 2017.