Spadek zaufania do szczepień ochronnych w Polsce

2018-04-11

Kategorie: Prasa

Tagi: Paweł Stefanoff, epidemiolog, Folkehelseinstituttet, Norweski Instytut Zdrowia Publicznego, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, NIZP-PZH, szczepienia ochronne, choroby zwalczane drogą szczepień

W 1796 r. angielski lekarz Edward Jenner zakaził 8-letniego chłopca Jamesa Phippsa wirusem ospy krowiej wstrzykując w jego ramię materiał ropny pobrany z pęcherza osoby zakażonej. To wydarzenie zapoczątkowało nową erę. Erę, w której ludzkość zyskała nową broń w walce z chorobami zakaźnymi – szczepienia ochronne.

Początkowo eksperyment Jennera traktowano ze sceptycyzmem, szczególnie duchowieństwo zarzucało, że szczepienie ludzi materiałem pochodzącym od chorych zwierząt jest nie tylko aktem odpychającym, ale i również bezbożnym… Z tego czasu pochodzą słynne karykatury prezentujące wyrastanie krowich przydatków na ciele osób zaszczepionych. Skuteczność szczepionki w zapobieganiu ospie prawdziwej szybko jednak wpłynęła na zmianę dotychczasowych poglądów. W dzisiejszych czasach, w których wiele chorób zakaźnych przestało stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, rola szczepień ochronnych jest kwestionowana. Zauważalny jest wzrost liczby osób uchylających się od szczepień. Z danych NIZP-PZH wynika, że w latach 2008-2017 odnotowano niemal 9-krotny wzrost odmów dotyczących szczepień! O przyczynach spadku zaufania do szczepień ochronnych w naszym społeczeństwie oraz możliwych kierunkach działań przeciwdziałających niebezpiecznemu trendowi rozmawiamy z dr hab. n. med. Pawłem Stefanoffem z Dywizji Kontroli Chorób Zakaźnych i Zdrowia Środowiskowego Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego (Folkehelseinstituttet) w Oslo.



Natalia Wagner (N.W.): Co wydarzyło się w ostatnich latach? Czy odnotowują Państwo przyczyny odmów dotyczących szczepień? Czemu Polacy przestają wierzyć w szczepienia ochronne?

Dr hab. n. med. Paweł Stefanoff (P.S.): Warto podkreślić, że w Polsce odsetek osób zaszczepionych przeciw chorobom zakaźnym, będącym w wykazie szczepień obowiązkowych, znajduje się na zadowalającym poziomie (ponad 90%), co świadczy o wciąż wysokiej akceptowalności szczepień ochronnych w naszym społeczeństwie. Odmowy zdarzają się sporadycznie, choć rzeczywiście, w ostatnich latach jest zauważalny niebezpieczny trend polegający na nasileniu się głosów sprzeciwiających się idei szczepień, którego odzwierciedleniem jest m.in. wzrost liczby odmów dotyczących szczepień ochronnych. Wśród przyczyn takiego zjawiska należy wymienić: paradoksalnie znaczące ograniczenie chorobowości i umieralności z powodu chorób zakaźnych (rodzice nie dostrzegając zagrożenia, często mają w zwyczaju je bagatelizować); obawy rodziców co do nadmiernego obciążenia układu odpornościowego ich dziecka (czego nie potwierdzono w badaniach); podejrzenia o związek pomiędzy szczepieniem a np. autyzmem (czego nie potwierdzono w badaniach) czy strach przed niepożądanymi odczynami poszczepiennymi (rejestracja NOP-ów ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa szczepień); szerzenie postaw z zakresu tzw. medycyny niekonwencjonalnej, objawiającej się np. przedkładaniem naturalnych metod leczenia nad metody oparte na dowodach naukowych; tworzenie i popularyzację teorii spiskowych sugerujących powiązania finansowe pomiędzy lekarzami a producentami szczepionek oraz brak świadomości, wynikający m.in. z korzystania z niewiarygodnych źródeł wiedzy na temat szczepień ochronnych.



N.W.: Od 2007 r. NIZP-PZH prowadzi portal Szczepienia.info, który w sposób rzetelny i zrozumiały przedstawia informacje na temat poszczególnych szczepień ochronnych i epidemiologii chorób zwalczanych drogą szczepień. Od niedawna strona zyskała nową, profesjonalną odsłonę, również na Facebooku, która bez wątpienia jest bardziej przyjazna użytkownikowi. Gratulujemy! Jak oceniłby Pan poziom wiedzy użytkowników portalu? Jakie nastroje przeważają? Jest wśród nich więcej zwolenników czy przeciwników szczepień ochronnych?

P.S.: Portal Szczepienia.info posiada akredytację Światowej Organizacji Zdrowia. Portal znajduje się na liście polecanych stron internetowych, które w sposób rzetelny i wiarygodny informują o szczepieniach ochronnych. Wydaję się, że portal Szczepienia.info może być skutecznym narzędziem w walce z tzw. ruchami antyszczepionkowymi. Poziom wiedzy użytkowników portalu jest bardzo zróżnicowany. Z portalu korzystają zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy szczepień ochronnych, czego odzwierciedleniem są dyskusje toczone pomiędzy tymi grupami pod niektórymi postami. Staramy się w sposób rzeczowy odpierać argumenty stosowane przez przeciwników szczepień ochronnych, co często bywa zadaniem trudnym ze względu na wybiórczość w ich podejściu do analizowania wyników badań epidemiologicznych. Media społecznościowe rządzą się również swoimi prawami. Przeważają w nich emocje. Nie ma miejsca na dowody naukowe. Co ciekawe, osoby nie posiadające wiedzy lub posiadające ograniczoną wiedzę na temat szczepień ochronnych są bardziej skłonne do formułowania stanowczych poglądów, nie odnajdujących odzwierciedlenia w nauce.



N.W.: Z jakimi najbardziej absurdalnymi argumentami stosowanymi przez przeciwników szczepień ochronnych spotkał się Pan dotychczas?

P.S.: Wydaję się, że najbardziej znanym mitem wokół szczepień ochronnych, który niestety nadal ma swoich wyznawców, jest powiązanie pomiędzy szczepieniem przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) a autyzmem. Rzekomy związek przyczynowo-skutkowy upowszechnił Andrew Wakefield, brytyjski lekarz i naukowiec, za pomocą swojego artykułu opublikowanego w 1998 r. w prestiżowym czasopiśmie The Lancet. Autorowi artykułu udowodniono sfałszowanie danych. Ponadto, w wielu badaniach epidemiologicznych wykluczono zależność pomiędzy podaniem szczepionki MMR a autyzmem. Sam autor utracił prawo do wykonywania zawodu. Niestety upowszechnienie wyników badania przyczyniło się do spadku zaufania do szczepień ochronnych.



N.W.: Dlaczego szczepienia ochronne wywołują tyle emocji? Które szczepienia ochronne wzbudzają szczególne obawy i kontrowersje wśród Polaków i dlaczego?

P.S.: Z jednej strony należy docenić, że Polacy chcą rozmawiać o szczepieniach ochronnych. Z drugiej jednak strony niepokoi fakt posługiwania się przez aktywistów argumentami religijnymi (np. mówią, że nie wierzą, że szczepienia działają, itp.), wybierania tylko pasujących im faktów naukowych, a odrzucania zdecydowanej większości argumentów im nie pasujących. Wydaję się, że emocje wokół szczepień ochronnych są związane przede wszystkim z ich obowiązkowością oraz powszechnością. Szczepienia są wykonywane od momentu urodzenia. Dotyczą nas wszystkich. Szczepienia ochronne, które wzbudzają szczególne kontrowersje wśród Polaków to m.in. szczepienie przeciw grypie. Wydaję się, że grypa, pomimo poważnych powikłań pogrypowych, nie jest uważana przez Polaków za poważne zagrożenie dla zdrowia.



N.W.: Czy uważa Pan, że anonimowość w sieci sprzyja formułowaniu nieprawdziwych informacji na temat szczepień ochronnych? W ostatnim czasie opublikowali Państwo wpis o lekarzu pediatrze - Dawidzie Ciemiędze, który postanowił walczyć z poglądami głoszonymi przez tzw. antyszczepionkowców. Czy uważa Pan, że jest to skuteczny sposób walki z mitami na temat szczepień?

P.S.: Oczywiście. Osoby propagujące kłamliwe informacje na temat szczepień ochronnych często występują pod nieprawdziwymi imieniem i nazwiskiem, wierząc, że w ten sposób unikną odpowiedzialności. Badania pokazują, że anonimowość sprzyja niemoralnemu postępowaniu. Osoby szerzące nieprawdziwe informacje powinny jednak pamiętać, że anonimowość w sieci jest jedynie pozorna. Udowodnił to m.in. Pan Dawid Ciemięga, który po ataku antyszczepionkowców postanowił podjąć wobec nich odpowiednie kroki prawne. Uważam, że jest to właściwy i skuteczny sposób walki z ruchami antyszczepionkowymi. Gorąco polecam zapoznanie się z materiałem: www.youtube.com/watch.



N.W.: Czy uważa Pan, że należy podejmować dyskusję z antyszczepionkowcami?

P.S.: Wydaję mi się, że dyskusja z aktywistami, używającymi argumentów z zakresu religii, mającej swoje przyjęte dogmaty, jest bezcelowa. Nauka nie znajdzie wspólnej płaszczyzny wymiany poglądów z pseudo-religijnym kultem. Celem osób propagujących wiedzę jest dotarcie do osób poszukujących rzetelnych informacji.



N.W.: Historia pokazuje, że Polacy nie lubią nakazów i zakazów. Czy uważa Pan, że zniesienie obowiązku dotyczącego szczepień ochronnych w Polsce przyczyniłoby się do wzrostu zaufania do szczepień ochronnych wśród Polaków?

P.S.: Z sondażu przeprowadzonego przez SW Research dla portalu Reczpospolita.pl wynika, że większość z nas (70% Polaków) uważa, że szczepienia ochronne dzieci powinny być obowiązkowe. Uważam, że zniesienie obowiązku szczepień ochronnych nie sprawdziłoby się w naszym kraju, wręcz przeciwnie mogłoby skutkować nawrotem wielu chorób zakaźnych, które za pomocą obecnie stosowanego rozwiązania, są trzymane w ryzach. Nie sądzę również, aby zastąpienie obowiązkowych szczepień ochronnych zalecanymi skutkowałoby wzrostem zaufania do szczepień ochronnych. Odsetek osób, które nie podważają znaczenia szczepień ochronnych, jest mimo wszystko wysoki. Nie zapominajmy również, że obowiązkowe szczepienia ochronne są realizowane bezpłatnie.



N.W.: W ostatnim czasie ukazały się wyniki badania walijskich naukowców, którzy opracowali prototyp szczepionki przeciw grypie w formie tabletki. Czy uważa Pan, że doustna droga podawania szczepień zwiększyłaby ich akceptowalność wśród społeczeństwa?

P.S.: Badania nad alternatywnymi drogami podania szczepionki wynikają przede wszystkim z rygorystycznych warunków ich przechowywania oraz transportowania (m.in. temperatura w granicach 2-8°C), utrudniających ich stosowanie w krajach, w których występują problemy z dostępem np. do elektryczności, m.in. w wyniku klęsk żywiołowych czy działań wojennych. Nie sądzę, aby wprowadzenie bezigłowej drogi podania szczepionki wpłynęło na zwiększenie ich akceptowalności. Wydaję się, że odsetek osób obawiających się kontaktu z igłą jest marginalny. Ponadto, wydaję się, że wyeliminowanie igieł z medycyny nie jest możliwe. Wiele procedur medycznych, w tym np. pobranie krwi jest wykonywanych przy jej asyście.



N.W.: W jaki sposób zachęciłby Pan Polaków do szczepień ochronnych?

P.S.: Szczepienia ochronne są przykładem jednego z największych osiągnięć zdrowia publicznego XX w. Dotychczas jest to najskuteczniejsza i najbezpieczniejsza z opracowanych metod zapobiegania chorobom zakaźnym. Pamiętajmy, że szczepienia ochronne to nie tylko odporność indywidualna, ale i również zbiorowiskowa. Chronimy siebie i swoje otoczenie! Zapraszam do odwiedzenia portalu Szczepienia.info, które jest źródłem rzetelnej wiedzy na temat szczepień ochronnych.



N.W.: Bardzo dziękuję za niezwykle ciekawą i pouczającą rozmowę! Ostatnie pytanie. Troszkę odbiegające od tematu szczepień ochronnych. Wydaje się, że system ochrony zdrowia jest systemem, który wyjątkowo trudno „uzdrowić”. Obecny minister zdrowia – pan Prof. Łukasz Szumowski określił listę priorytetów do zrealizowania w czasie swojej kadencji, tzw. pakiet Szumowskiego. Gdyby został Pan ministrem zdrowia, co byłoby dla Pana priorytetem?

P.S.: Gdybym został ministrem zdrowia, starałbym się położyć większy nacisk na profilaktykę oraz edukację zdrowotną Polaków. Edukacja powinna zaczynać się we wczesnym wieku. Doświadczenia bardziej rozwiniętych krajów pokazują, że bardziej świadomi obywatele w sposób rozsądniejszy korzystają z usług zdrowotnych, które w następnym etapie można dostosować do rzeczywistych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.



Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowymi informacjami na temat naszego rozmówcy:

http://szczepienia.pzh.gov.pl/zespol/pawel-stefanoff/

O Autorze

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

Czytaj także

2018-04-11

Kategorie:

Tagi: cukier, słodzone napoje, cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory, przedwczesny zgon

Nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze… To jedynie kilka jednostek chorobowych, których ryzyko wystąpienia wzrasta wraz ze spożyciem słodzonych napojów. Wyniki nowego badania sugerują, że częste spożywanie słodzonych napojów zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu z różnych przyczyn, w szczególności z powodu chorób układu krążenia oraz w mniejszym stopniu z powodu nowotworów! Ryzyko jest wyższe u kobiet! Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

2018-04-11

Kategorie:

Tagi: poród, sześcioraczki, Thelma Chiaka, Woman's Hospital of Texas, Stany Zjednoczone

W ostatnich dniach media na całym świecie obiegła wiadomość o wyjątkowym porodzie. Amerykanka Thelma Chiaka została mamą dwóch dziewczynek i czterech chłopców! Kobieta urodziła sześcioraczki siłami natury w zaledwie 9 minut! Szacuje się, że szansa urodzenia sześcioraczków wynosi 1 na 4,7 mld! Uwagę przykuwa przede wszystkim czas, w którym noworodki przyszły na świat! Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

2018-04-11

Kategorie:

Tagi: sen, zaburzenia snu, jakość snu, ilość snu, higiena snu, The Global Pursuit of Better Sleep Health

Czy odczuwacie kłopoty z zasypianiem? Czy wybudzacie się w nocy? Czy macie trudności z ponownym zaśnięciem? Czy czujecie, że sen nie zapewnia Wam wystarczającego wypoczynku? Prawdopodobnie większość z nas przynajmniej na jedno z pytań odpowie twierdząco. Powyższą hipotezę potwierdzają wyniki sondażu obejmującego kilkanaście tysięcy respondentów ze świata, w tym z Polski. Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

Publikacje ekspertów

Nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze… To jedynie kilka jednostek chorobowych, których ryzyko wystąpienia wzrasta wraz ze spożyciem słodzonych napojów. Wyniki nowego badania sugerują, że częste spożywanie słodzonych napojów zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu z różnych przyczyn, w szczególności z powodu chorób układu krążenia oraz w mniejszym stopniu z powodu nowotworów! Ryzyko jest wyższe u kobiet! Zapraszamy do lektury!
W ostatnich dniach media na całym świecie obiegła wiadomość o wyjątkowym porodzie. Amerykanka Thelma Chiaka została mamą dwóch dziewczynek i czterech chłopców! Kobieta urodziła sześcioraczki siłami natury w zaledwie 9 minut! Szacuje się, że szansa urodzenia sześcioraczków wynosi 1 na 4,7 mld! Uwagę przykuwa przede wszystkim czas, w którym noworodki przyszły na świat! Zapraszamy do lektury!
Czy odczuwacie kłopoty z zasypianiem? Czy wybudzacie się w nocy? Czy macie trudności z ponownym zaśnięciem? Czy czujecie, że sen nie zapewnia Wam wystarczającego wypoczynku? Prawdopodobnie większość z nas przynajmniej na jedno z pytań odpowie twierdząco. Powyższą hipotezę potwierdzają wyniki sondażu obejmującego kilkanaście tysięcy respondentów ze świata, w tym z Polski. Zapraszamy do lektury!

Zapytaj

Porady

Około 4 miesięcy! Tyle wynosi średni czas oczekiwania na wizytę u lekarza specjalisty w Polsce. Od lat niewiele się zmienia w tym względzie. Jesteśmy skazani na kolejki! Taki wniosek płynie z najnowszego raportu opracowanego przez Fundację Watch Health Care oraz firmę MAHTA. Miało być lepiej! Jest gorzej… W porównaniu do ubiegłego roku średni czas oczekiwania do specjalisty wzrósł o około pół miesiąca. Zapraszamy do lektury!
Ograniczmy spożycie soli w diecie! Eksperci, dietetycy i lekarze byli dotychczas zgodni w tym względzie. Dlaczego? Nadmierne spożycie soli powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego, które z kolei może prowadzić do wystąpienia m.in. chorób sercowo-naczyniowych oraz zaburzenia czynności nerek. Międzynarodowy zespół naukowców rzuca nowe światło na zalecane dzienne spożycie soli. Uwaga - wyniki badania są kontrowersyjne! Zapraszamy do lektury!
Według definicji są to zaburzenie nerwicowe, których objaw stanowi uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami. Efektem tego jest najczęściej unikanie przyczyn wywołujących reakcje lękowe. Co istotne, silna fobia może znacząco utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie. Według statystyk rozmaite fobie dotykają średnio co dziesiątej osoby na całym świecie i zaraz po depresji są jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych. Znacznie częściej dotykają one kobiet. Jak się okazuje, w kontekście społeczeństwa fobie są zjawiskiem nasilającym się.

Najnowsze opinie o lekarzach

Mariusz Mazur

Chirurg naczyniowy


5/5
Lekarz chirurg Mariusz Mazur to dobry specjalista. Stawia trafne diagnozy. Jest bardzo wyrozumiały dla pacjentów. Z cierpliwością i wnikliwie wysłuchuje pacjenta. Fachowo wykonuje zabiegi chirurgiczne. Jest god...ny poleceniawięcejmniej
Zofia Wdzięczna pacjentka.

Mariusz Mazur

Chirurg naczyniowy


5/5
Lekarz chirurg Mariusz Mazur to dobry specjalista. Stawia trafne diagnozy. Z cierpliwością i wnikliwie wysłuchuje pacjenta. Każdemu chce pomóc. Fachowo wykonuje zabiegi chirurgiczne. Jest godny polecenia!
Zofia Wdzięczna pacjentka.


3/5
Wysłuchał mnie do końca, kilka razy dopytywał, a na końcu postawił diagnozę i zaproponował leczenie. Proponował terapię, ale nie byłem chętny aby ją podjąć- nie naciskał, czym zyskał moje zaufanie. Po le...kach odczułem wyraźną poprawę. W sumie godny polecenia psychiatra :-)więcejmniej
Krzysztof Fuks

Opinie o placówkach



5/5

Gabinety Stomatologiczne Lim-dent

Jestem bardzo zadowolony z opieki i leczenia. Moge zdecydowanie polecic.
Marcin Arciszewski



5/5

Prywatny Gabinet Stomatologiczny Stefania Lembryk

Pani Dr. wspaniały Człowiek. Zawsze uśmiechnięta, profesjonalna w tym co robi. Atmosfera w gabinecie przyjemna bardzo, zapomina się o bólu. Bardzo polecam
Alicja Koszelnik



5/5

SaskaMed

Bardzo przyjemne miejsce z ciepłą atmosferą.
Ewa
Korzystamy z Cookies, by zapewnić Ci dostęp do informacji i wszystkich oferowanych usług oraz po to, by gromadzić informacje związane z korzystaniem z serwisu, a także wyświetlać reklamy dopasowane do użytkowników. Stosowane przez nas pliki typu cookies umożliwiają właściwe wyświetlanie treści, analizę ruchu internetowego, ruchu reklamowego, a także utrzymanie sesji po zalogowaniu. Można wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach przeglądarki. Korzystanie z naszego serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na używanie Cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.