Słońce sprawcą samobójstw?

Według danych Komendy Głównej Policji w 2016 r. w Polsce odnotowano 9 861 prób samobójczych, w tym 5 405 samobójstw dokonanych. Samobójstwa częściej popełniali mężczyźni (85,8%), choć kobiety częściej podejmowały próby samobójcze oraz mieszkańcy miast (56,1%). Najwięcej samobójstw dokonanych obserwowano w województwie mazowieckim (771), najmniej w województwie opolskim (129). W przeważającej większości przypadków (83%) życie odbierano sobie poprzez powieszenie się. Głównymi przyczynami dokonania samobójstwa była choroba psychiczna (26,9%), choroba przewlekła (12,4%) oraz nieporozumienie rodzinne (11,9%). Najwięcej samobójstw dokonanych obserwowano w grupie osób zamężnych/żonatych (38,4%) oraz osób w wieku 30-49 lat (33,4%).

Czym jest samobójstwo? Czym są próby samobójcze?

Próby samobójcze, czyli podjęcie próby odebrania sobie życia nie zawsze kończą się śmiercią. Szacuje się, że w populacji ogólnej stosunek prób samobójczych do samobójstwa dokonanego wynosi 10-20:1, podczas gdy wśród osób cierpiących na poważne choroby psychiczne - 3–5:1. Według dostępnych danych ok. 25% osób podejmujących nieudane próby samobójcze ponownie stara się odebrać sobie życie w ciągu 1 roku od poprzedniej próby samobójczej. Jakie są czynniki ryzyka samobójstwa? Wśród czynników predysponujących do podjęcia próby samobójczej wymienia się m.in. zaburzenia natury psychicznej, żałobę, problemy rodzinne, bezrobocie, długi, obecność choroby przewlekłej lub organicznej choroby mózgu, traumę, płeć męską oraz młody wiek (ok. 70% samobójstw odnotowuje się po 40. roku życia). Amerykańscy naukowcy sugerują, że do powyższej listy należy dopisać wysokie temperatury powietrza.

Dlaczego?

Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Nature Climate Change. Naukowcy ze Stanford University (Stanford, Kalifornia, Stany Zjednoczone) oraz University of California (Berkeley, Kalifornia, Stany Zjednoczone) wykazali powiązanie pomiędzy wysokimi temperaturami powietrza a podwyższoną liczbą samobójstw. Badacze sugerują, że każdy wzrost średniej miesięcznej temperatury o 1 stopień Celcjusza może prowadzić do wzrostu wskaźnika samobójstw (wzrost o 0,68% oraz 2,1% odpowiednio w Stanach Zjednoczonych i Meksyku). W jaki sposób naukowcy doszli do powyższych wniosków? Autorzy badania przeanalizowali wskaźniki samobójstw na terenie Stanów Zjednoczonych (1968-2004) oraz Meksyku (1990-2010) w wybranych latach i porównali ze średnimi temperaturami powietrza notowanymi w poszczególnych miesiącach. Naukowcy obserwowali różnice w zakresie liczby samobójstw w poszczególnych miesiącach po uwzględnieniu średniej temperatury powietrza. Badacze zauważyli pozytywną korelację pomiędzy analizowanymi zmiennymi, tj. liczba samobójstw wzrastała wraz ze wzrostem średniej temperatury powietrza. Następnie naukowcy dokonali prognozy wskaźnika samobójstw na 2050 r. wskazując, ze globalne ocieplenie klimatu, prowadzące do wzrostu średniej temperatury powietrza, może prowadzić do dodatkowych 14 020 oraz 7 460 zgonów odpowiednio w Stanach Zjednoczonych oraz Meksyku.

Autorzy badania dokonali również analizy ponad 622 milionów wpisów na Twitterze pomiędzy majem 2014 r. i lipcem 2015 r. sprawdzając czy istnieje zależność pomiędzy wpisami zawierającymi słowa wskazujące na zły stan emocjonalny jednostki (np. ‘depresja’, ‘samotność’, ‘samobójstwo’) a średnimi miesięcznymi temperaturami powietrza. Hipoteza została potwierdzona. Badacze zauważyli, że istnieje powiązanie pomiędzy wzrostem średniej temperatury w miesiącu o 1 stopień Celcjusza a prawdopodobieństwem umieszczania wpisów o depresyjnym charakterze (wzrost o 0,36%-0,79%).

Autorzy badania podkreślają, że wysokie temperatury nie są jedynym czynnikiem ryzyka samobójstw wskazując na złożoność psychiki ludzkiej. Badacze zaznaczają konieczność prowadzenia dalszych badań nad przyczyną tej zależności. Jedna z hipotez wskazuje na powiązanie pomiędzy wzrostem temperatur a pogorszeniem się warunków ekonomicznych, co nie pozostaje bez wpływu na stan naszego zdrowia psychicznego. Druga z hipotez wskazuje na rolę wybranych neuroprzekaźników sugerując zależność pomiędzy wysokimi temperaturami, procesem termoregulacji oraz zdrowiem psychicznym.

Globalne ocieplenie, objawiające się podwyższeniem średniej wartości temperatur, nie pozostaje bez wpływu nie tylko na stan naszej planety, ale i również naszego zdrowia. Wzrost temperatur prowadzi m.in. do ekstremalnych zjawisk pogodowych, np. susz i fal upałów. Upały mogą prowadzić nie tylko do udarów cieplnych, szczególnie wśród osób starszych i osób z chorobami układu krążenia, ale i również mogą negatywnie oddziaływać na kondycję zdrowia psychicznego. Zaburzenia psychiczne z kolei są znanym czynnikiem ryzyka samobójstw. Autorzy badania przestrzegają, że wskaźniki samobójstw będą dalej rosnąć wraz z postępującym wzrostem temperatur powietrza. Badacze wskazują na konieczność wdrożenia środków ograniczających negatywne skutki globalnego ocieplenia. Pamiętajmy, że my również możemy przyczynić się do ograniczenia globalnego ocieplenia, m.in. poprzez oszczędzanie energii elektrycznej, podróżowanie środkami transportu publicznego oraz dokonywanie świadomych wyborów konsumenckich. Nie „dorzucajmy do pieca” i nie podgrzewajmy atmosfery!

Źródła:

• https://edition.cnn.com/2018/07/23/health/climate-change-suicide-rates-study-intl-wxc/index.html

• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/statystyka-przyczyn-zgonow/zamachy-samobojcze-w-2016-r-,5,1.html

• http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/suicide