Pięć typów cukrzycy zamiast dwóch. Najnowsze odkrycie naukowców

– To pierwszy krok ku spersonalizowanemu leczeniu cukrzycy – zapewnia profesor Leif Groop, profesor diabetologii i endokrynologii na Uniwersytecie w Lund, inicjator projektu badawczego ANDIS.

Na cukrzycę choruje dziś około 425 milionów na świecie, a według szacunków do 2045 roku liczba ta wzrośnie aż do 629 milionów. Następstwami cukrzycy mogą ciężkie powikłania, takie jak retinopatia (będąca schorzeniem siatkówki oka), niewydolność nerek, martwice kończyn i choroby sercowo-naczyniowe. Wszystko to generuje ogromne koszty dla publicznej służby zdrowia. Jest też przyczyną ogromnego cierpienia pacjentów i zagrożenia dla ich życia.

Lekarze nierzadko porównują cukrzycę do raka. To wspólna nazwa różnych chorób, które powinny być leczone i diagnozowane we właściwy sposób w zależności od przypadku. Cukrzyca typu 1 (dotyczy około 10 procent zachorowań) wiąże się z niewytwarzaniem insuliny przez trzustkę. Cukrzyca typu 2 (od 85 do 95 procent zachowań) polega na braku reakcji na insulinę. Typ drugi powszechnie wiąże się z otyłością i tendencją do występowania w późniejszym wieku niż typ 1. Istnieje także niewielki odsetek zachorowań na cukrzycę typu LADA (uważaną za cukrzycę typu 1 ujawniająca się w późniejszym wieku) oraz MODY (cukrzyca typu 2 ujawniająca się w relatywnie wczesnym wieku).

Najnowsze odkrycia badaczy pokazują jednak, że cukrzycę typu 2 należy dokładniej wziąć pod lupę, ma ona bowiem charakter daleko bardziej złożony, niż dotychczas sądzono. Cukrzyca typu 2, według badaczy pod kierunkiem profesora Groopa, wymaga podziału subkategorie. Jak podkreśla prof. Groop – Obecny sposób diagnozowania i klasyfikacji cukrzycy jest zbyt mało efektywny, nie dając szans na przewidzenie przyszłych komplikacji i wybór właściwego leczenia.

Profesor tłumaczy, że dotychczasową metodą diagnozowania cukrzycy było badanie poziomu glukozy we krwi. Jego zdaniem, to nie wystarczająca liczba danych, by prawidłowo rozpoznać rodzaj choroby.

Od 2008 roku naukowcy przebadali 13 720 świeżo zdiagnozowanych pacjentów z cukrzycą, między 19 a 97 rokiem życia. W badaniach brano pod uwagę szereg czynników takich jak: poziom insuliny, wskaźniki insulinoodporności, poziom cukru we krwi, BMI, poziom hemoglobiny glikowanej HbA1c, oznaczenie przeciwciał IgG przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD) oraz wiek, w którym pacjenci zapadli na chorobę.

Wyniki pozwoliły badaczom wyróżnić więcej subkategorii cukrzycy, jak również precyzyjniej przewidzieć stopień ryzyka dalszych komplikacji zdrowotnych na podstawie wyodrębnionej klasyfikacji. Oto pięć typów wyodrębnionych przez zespół badawczy z Lund:

Typ 1 (SAID) – odpowiada tradycyjnie klasyfikowanej cukrzycy typu 1 oraz LADA. Ten typ choroby pojawia się zwykle w młodym wieku. Charakteryzują go rozregulowanie metaboliczne, upośledzenie produkcji insuliny oraz obecność przeciwciał anty-GAD.

Typ 2 (SIDD) – zalicza się do niego chorych z wysokim poziomem hemoglobiny glikowanej HbA1c i upośledzoną sekrecją insuliny oraz umiarkowaną insulinoodpornością. W tej grupie pacjentów zaobserwowano najwyższy poziom ryzyka retinopatii.

Typ 3 (SIRD) – dotyczy chorych z otyłością i silną odpornością na insulinę. W tej grupie zobserwowano najwyższe zagrożenie chorób prowadzących do niewydolności nerek.

Typ 4 (MOD) – do tej grupy zaliczono pacjentów cierpiących na otyłość, u których cukrzycę diagnozuje się w relatywnie młodym wieku.

Typ 5 (MARD) – to grupa zdaniem naukowców z Lund najliczniejsza (około 40 proc. chorych). Znajdują się w niej osoby najstarsze.

Prof. Groop zaznaczył, że na wynikach badań szwedzkich naukowców najbardziej powinni skorzystać chorzy, należący do trzeciej z wyróżnionych grup cukrzyków.

Najwyższe zagrożenie dla życia i zdrowia pacjenta występuje w wyróżnionych przez nas typach 1 i 3. Pacjenci z grupy trzeciej są najbardziej narażeni na cukrzycową niewydolność nerek. To oni są również w tej chwili leczeni najbardziej nieodpowiednimi metodami. Przepisuje im się zbyt małe dawki metforminy, których zwiększenie znacznie zmniejszyłoby ryzyko poważnych komplikacji zdrowotnych wynikających z zachorowania na cukrzycę – mówi profesor Leif Groop portalowi ProfesjonalnyLekarz.pl



Konsultacja medyczna: prof. Leif Groop

Źródło:

E. Ahlqvist, P. Storm, A. Käräjämaki, M. Martinell, M. Dorkhan, A. Carlsson, P. Vikman, R. B Prasad, D. Mansour Aly, P. Almgren, Y. Wessman, N. Shaat, P. Spégel, H. Mulder, E. Lindholm, O. Malander, O. Hansson, U. Malmqvist, Å. Lernmark, K. Lahti, T. Forsén, T. Tuomi, A. H Rosengren, l. Groop, Novel subgroups of adult-onset diabetes and their association with outcomes: a data-driven luster analysis of six variables, „Lancet Diabetes Endocrinol 2018”, March, 2018 Vol. 18