Rezydenci. O co właściwie chodzi w sporze z Ministerstwem Zdrowia?

To główne postulaty Porozumienia Rezydentów OZZL, które 2 października ubiegłego roku, organizując protest głodowy, zakomunikowało rządowi oraz opinii publicznej, z jak wieloma problemami zmaga się na co dzień polska służba zdrowia.

Protest głodowy, jak podkreślają biorący w nim udział rezydenci, był konsekwencją braku wcześniejszej reakcji rządzących na inne, łagodniejsze formy apelu. Zarówno za rządów premier Beaty Szydło, jak i wcześniej, medycy niejednokrotnie podejmowali próby zwrócenia uwagi na istniejący problem, wysyłając do Ministerstwa Zdrowia listy, pisząc petycje, organizując manifestacje czy podnosząc obywatelski projekt „Ustawy w sprawie warunków zatrudnienia w ochronie zdrowia”, pod którym zebrano blisko 240 tys. podpisów, zarówno przedstawicieli zawodów medycznych, jak i pacjentów. Próby podjęcia dyskusji najczęściej były jednak ignorowane przez rządzących. Październikowy strajk był zatem naturalną odpowiedzią na brak zainteresowania ze strony Ministerstwa Zdrowia. W ramach strajku przez 29 dni w 8 polskich miastach głodowało ponad 200 rezydentów.

W trakcie październikowego strajku głodowego do spotkania protestujących z przedstawicielami rządu doszło w sumie czterokrotnie. Ówczesna premier, Beata Szydło spotkała się z protestującymi raz, informując ich, że do kolejnego spotkania i ewentualnych rozmów dojdzie wyłącznie, jeśli medycy zaprzestaną strajku. Głos w sprawie zabrał także ówczesny minister zdrowia, Konstanty Radziwił, nazywając strajk rezydentów „częścią gry politycznej”. Na sytuację obojętny nie został także marszałek Senatu, Stanisław Karczewski. W jednym z wystąpień pouczył lekarzy, iż „myślenie o pieniądzach nie jest najważniejsze w życiu”. – Warto pracować dla jakiejś idei – dodał. Mając na uwadze powyższe reakcje ze strony rządzących, rezydenci zakończyli swój protest 30 października, komunikując jednocześnie, że nie składają broni, a od stycznia 2018 r. będą pracować maksymalnie 48 godz. tygodniowo, dla dobra własnego, jak i pacjentów.

Warto podkreślić, że październikowy strajk rezydentów nie dotyczył wyłącznie podniesienia płac, a całego systemu ochrony zdrowia, który w przekazach medialnych rezydenci wielokrotnie nazywali „umierającym”. Polska ma w tej chwili najniższe w Europie publiczne nakłady na ochronę zdrowia, wynoszące 4,7 proc. PKB, podczas gdy w innych krajach jest to przedział od 6 do 11 proc. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, zrzeszająca 35 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw wyraźnie zaznacza, że w tej kwestii absolutne minimum równe jest 6 proc. PKB. Dodatkowo dochodzi kwestia wyjątkowo długich kolejek. Rezydenci wyliczają, że na wizytę u dziecięcego kardiologa czeka się w Polsce 4 miesiące, z kolei diagnoza raka piersi wiąże się z ponad 9-miesięcznym oczekiwaniem. Istotny jest również problem braku personelu – na tysiąc mieszkańców w Polsce zatrudnionych jest 24,6 przedstawicieli zawodów medycznych. Dla porównania w Niemczech jest to 61,4 , We Francji – 63,5.

Sprawiedliwe wynagrodzenia dla personelu medycznego to obecnie kropla w morzu potrzeb polskiej służby zdrowia. W odpowiedzi na zeszłoroczny protest ówczesny rząd zaproponował podniesienie wydatków na ochronę zdrowia do 6 proc. PKB, jednak nie w przeciągu 3 lat, a do 2025 r. Zamiast pensji z ministerstwa (w wysokości 14 zł netto na godzinę), lekarze mieliby otrzymywać stypendium. Jest jednak jeden warunek – jako lekarze specjaliści musieliby pracować w Polsce. Ewentualny wyjazd wiązałby się ze zwrotem pieniędzy. Rezydenci nie przystali na te propozycje i w efekcie rozpoczęli stopniowo wypowiadać klauzulę opt-out – umowę, na mocy której szpital może wymagać od nich pracy powyżej 48 godz. tygodniowo. Klauzulę wypowiedziało już ok. 4 tys. medyków, co w najbliższym czasie spowodować może paraliż w wielu polskich szpitalach. Łukasz Szumowski, nowy minister zdrowia kontynuował niedawno negocjacje z Porozumieniem Rezydentów. Szczegóły rozmów poznamy niebawem.