Nerki na zamówienie? Jesteśmy coraz bliżej!

Pierwszą próbę przeszczepienia nerki w Polsce podjęto w 1965 r. we Wrocławiu. Pierwszą udaną transplantację nerki przeprowadzono w dniu 26 stycznia 1966 r. Zabieg przeprowadził zespół z I Kliniki Chirurgicznej pod kierownictwem Prof. Jana Nielubowicza oraz I Kliniki Chorób Wewnętrznych pod kierownictwem Prof. Tadeusza Orłowskiego Akademii Medycznej w Warszawie. Przeszczepioną nerkę pobrano od osoby zmarłej. Nerka jest najczęściej przeszczepianym narządem w Polsce. W latach 1966-2017 przeszczepiono 23 572 nerek, w tym 821 nerek od dawcy żyjącego. Liczba osób oczekujących na przeszczepienie nerki znacząco przewyższa podaż nerek. Nadzieją dla osób oczekujących na przeszczep w Polsce i na świecie jest badanie przeprowadzone przez naukowców z Japonii. Badaczom udało się wyhodować mysie nerki w ciele szczura. Komórki, z których wyhodowano narząd stanowiły zarodkowe komórki macierzyste pobrane od myszy. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie „Nature Communications”.

Zespół naukowców z National Institutes of Natural Sciences (Tokio, Japonia) wyhodował prawidłowo działające mysie nerki w ciele szczura. Nerki powstały z zaledwie kilku komórek macierzystych pobranych od myszy.

W jaki sposób?

Naukowcy wykorzystali technikę zwaną komplementacją blastocyst. Blastocysta jest zarodkiem powstającym kilka dni po zapłodnieniu komórki jajowej, w którym można wyróżnić pierwsze linie komórkowe. Blastocysta jest zdolna do implantacji w błonie śluzowej wyściełającej macicę. Pierwszym krokiem było pobranie blastocyst ze zmutowanego zwierzęcia, tj. zwierzęcia z brakującym narządem. Następnie badacze wstrzyknęli zmutowanemu zwierzęciu blastocysty wraz z komórkami macierzystymi pochodzącymi od normalnego zwierzęcia. Komórki macierzyste zróżnicowały się i przekształciły w brakujący narząd. Powstały narząd zachował cechy typowe dla dawcy komórek macierzystych. Tym samym, istnieje możliwość późniejszego przeszczepienia narządu dawcy komórek macierzystych.

„Wcześniej zastosowaliśmy komplementację blastocyst do wyhodowania szczurzej trzustki u myszy bez tego narządu” – powiedział Teppei Goto, jeden z autorów badania – „Postanowiliśmy sprawdzić czy ww. metodę można wykorzystać do stworzenia prawidłowo działających nerek, na które zapotrzebowanie jest znacząco wyższe”.

Pierwsze próby autorów badania zakończyły się niepowodzeniem. W pierwszej kolejności naukowcy podjęli próbę uzyskania szczurzych nerek w ciele myszy. Okazało się jednak, że komórki macierzyste pochodzące od szczura nie różnicowały się w dwa podstawowe typy komórek, które są niezbędne do stworzenia nerek. Naukowcy odwrócili proces. Próba uzyskania mysich nerek w ciele szczura zakończyła się sukcesem. Blastocysty z komórkami macierzystymi myszy wstrzyknięte do ciała szczurów przekształciły się w normalne płody. Stwierdzono, że ok. 67% potomstwa szczurów posiadało dwie pary nerek pochodzących z komórek macierzystych myszy. Wyhodowane nerki posiadały prawidłową strukturę. Co najmniej 50% nerek funkcjonowała prawidłowo.

„Wyniki naszych badań potwierdzają, że komplementacja blastocyst jest jedną z możliwych metod pozyskania nerek” – powiedział Masumi Hirabayashi, jeden z autorów badania – „W przyszłości ww. metodę będzie można wykorzystać do wyhodowania ludzkich narządów w ciele zwierząt hodowlanych, co prawdopodobnie umożliwi wydłużenie życia oraz poprawę jakości życia milionów osób na świecie”.

Trzymamy kciuki za powodzenie tych badań!

Źródła:

• https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190205185207.htm