Lulu i Nana – pierwsze genetycznie zmodyfikowane dzieci na świecie!

Inżynieria genetyczna, w tym m.in. technologia edycji genów otworzyła przed ludzkością szereg nowych możliwości! Edycja genów polega na „wycięciu” określonego fragmentu DNA, np. wadliwego genu i zastąpienie go prawidłowym wariantem. Dzięki metodom inżynierii genetycznej manipulowanie informacją genetyczną organizmów stało się rzeczywistością! Stosowanie technologii inżynierii genetycznej wiąże się z wieloma korzyściami. Przykładowo, dzięki modyfikacji genomu organizmom można nadać nowe, pożądane cechy, np. przystosowanie roślin uprawnych do hodowli w warunkach stresowych lub pozbawienie samców komarów zdolności do rozmnażania. Wdrażanie nowych technologii jest koniecznością ze względu na rosnącą liczbę ludności świata i malejące zasoby naturalne. Niestety duże możliwości stwarzają również zagrożenia...

Czy narodziny pierwszych genetycznie zmodyfikowanych dzieci na świecie można uznać za zagrożenie dla ludzkości?

Profesor He Jiankui z Southern University of Science and Technology w Shenzhen (Chiny) powiadomił media o przyjściu na świat pierwszych genetycznie zmodyfikowanych dzieci. Naukowiec wykorzystując technologię edycji genów, tj. CRISPR-cas9 usunął z genomu zarodków gen CCR5 odpowiadający za podatność na zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (ang. human immunodeficiency virus, HIV). Profesor dokonał edycji genów zarodków pochodzących od siedmiu par, u których wykonano zapłodnienie pozaustrojowe (ang. in vitro fertilisation, IVF). Jeden z zabiegów IVF zakończył się sukcesem. Profesor He Jiankui zapewnia, że ciąża i poród przebiegały prawidłowo. Bliźniaczki – Lulu i Nana - urodziły się na początku listopada. W wyniku manipulacji genetycznej dziewczynki nawet w przypadku narażenia na zakażenie wirusem HIV nigdy nie zachorują. To jedyny gen, który zmodyfikowano. Naukowiec nie ujawnia danych personalnych uczestników eksperymentu. Wiadomo jedynie, że rodzice bliźniaczek to Chińczycy - Mark i Grace. Ojciec dziewczynek jest zakażony wirusem HIV.

Profesor He Jiankui podkreślił, że jego eksperyment służy profilaktyce chorób, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Zaznacza, że technologia nie powinna być wykorzystywana do „tworzenia” dzieci z pożądanymi cechami fenotypowymi, np. wybranym kolorem oczu lub określonym ilorazem inteligencji. Władze Southern University of Science and Technology w Shenzhen odcinają się od eksperymentu Profesora He Jiankui twierdząc, że nie posiadali wiedzy na temat badania prowadzonego przez ich pracownika i zapowiadają wszczęcie dochodzenia w tej sprawie.

Świat nauki przyjął ww. doniesienie zarówno z ostrożnością, jak i również obawą. Profesor He Jiankui nie przedstawił wyników badań potwierdzających przeprowadzenie eksperymentu na ludzkich zarodkach. Specjaliści podkreślają, że prowadzenie badań eksperymentalnych na zdrowych zarodkach jest nieetyczne i może stanowić zagrożenie dla osób poddanych eksperymentowi, jak i również przyszłych pokoleń ze względu na nieprzewidywalne mutacje genów. Eksperci podkreślają również, że mimo, iż zakażenie HIV nie jest uleczalne, są dostępne skuteczne leki antyretrowirusowe umożliwiające zahamowanie procesu namnażania się wirusa, spowolnienie progresji choroby, zapobieganie wystąpieniu chorób oportunistycznych, poprawę jakości życia oraz wydłużenie czasu przeżycia. Ponadto istnieją skuteczne metody zapobiegania zakażeniu wirusem HIV, w tym m.in. stosowanie prezerwatyw. Tym samym, ingerencję w materiał genetyczny zdrowych zarodków uznali nie tylko za nieetyczne, ale i również bezzasadne. Prowadzenie eksperymentów na ludzkich zarodkach w celach reprodukcyjnych jest zakazane w wielu krajach.

Prof. He Jiankui podkreśla, że zdaje sobie sprawę z tego, że wyniki jego badań są kontrowersyjne i wzbudzą wiele skrajnych emocji. Przypomina jednak, że jeszcze do niedawna metoda zapłodnienia in vitro była uznawana za nieetyczną. Narodziny Louise Brown (1978 r.), pierwszego dziecka poczętego w wyniku zastosowania tej metody, wzbudziły wiele wątpliwości. Obecnie metoda in vitro jest powszechnie stosowana. Ponadto, jest jedną z wysoce cenionych technik rozrodu wspomaganego medycznie. Dzięki niej na świat przyszło kilka milionów zdrowych dzieci. Naukowiec podkreśla, że ingerencja w materiał genetyczny ludzkich zarodków w celach profilaktycznych powinna być kolejnym krokiem.

Zachęcamy do obejrzenia wystąpienia prof. He Jiankui:







Jakie jest Wasze zdanie na temat eksperymentu prof. He Jiankui? Zapraszamy do dyskusji!

Źródła:

• https://www.bbc.com/news/health-46342195