Kilka słów o ustawie antyszczepionkowej

Ruchy antyszczepionkowe zyskują na sile również w Polsce. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH) w latach 2008-2017 odnotowano niemal 9-krotny wzrost liczby osób uchylających się od szczepień ochronnych. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Wiedzy o Szczepieniach „STOP NOP” zebrało ponad 121 000 podpisów pod projektem ustawy znoszącym obowiązkowość szczepień ochronnych. Czy będziemy świadkami rewolucji w systemie szczepień ochronnych w Polsce? Czy czeka nas powrót wielu chorób zakaźnych?



W dniu 1 lutego 2016 r. z inicjatywy klubu poselskiego Kukiz’15 powstał Parlamentarny Zespół ds. Bezpieczeństwa Programu Szczepień Ochronnych Dzieci i Dorosłych, którego przewodniczącym został Piotr Liroy-Marzec (obecnie poseł niezależny). W regulaminie czytamy, że ww. zespół powołano celem „przeprowadzenia audytu i ewentualnego stworzenia nowych podstaw prawnych w dziedzinie obowiązkowych i dobrowolnych szczepień ochronnych”.

Wśród zadań zespołu wymieniono ocenę konfliktu interesów osób odpowiedzialnych za system szczepień ochronnych w Polsce, opracowanie nowych zasad zgłaszania i monitorowania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), stworzenie modelu funduszu odszkodowawczego za wystąpienie NOP, zniesienie kar za nieszczepienie dzieci oraz prowadzenie działań edukacyjnych na temat praw pacjentów dotyczących szczepień ochronnych. W pierwszym posiedzeniu zespołu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach "STOP NOP". Stowarzyszenie powstało w 2011 r. W statucie Stowarzyszenia wśród celów jego działalności wymienia się m.in. przeciwdziałanie występowaniu NOP upowszechnianie wiedzy na temat szczepień ochronnych oraz wspieranie rodzin dotkniętych skutkami NOP.

W dniu 28 marca b.r. Komitet Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach „STOP NOP” złożył w sejmie projekt ustawy wprowadzającej m.in. dobrowolność szczepień ochronnych. Jest to jeden z podstawowych postulatów Stowarzyszenia „STOP NOP”. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że „(…) Potrzeba wprowadzenia zmian wynikła z faktu występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych, którym nie można zapobiec w przypadku istnienia obowiązku stosowania szczepień ochronnych. Również brak w systemie prawnym rozwiązań, które umożliwiłyby otrzymywanie odszkodowań w sytuacji wystąpienia NOP jest także przesłanką przemawiającą za rezygnacją ze stosowania obowiązku szczepień ochronnych (…)”. Wśród pozostałych postulatów głoszonych przez Stowarzyszenie znajdują się zebranie szczegółowego wywiadu lekarskiego oraz przedstawienie pisemnej informacji o ryzyku przed wykonaniem szczepienia, przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego po wykonaniu szczepienia, wprowadzenie możliwości zgłaszania NOP przez rodziców, nadzoru sądowego nad rejestrem NOP oraz zgłaszania uwag do zmian w programie szczepień ochronnych. Działania są prowadzone pod hasłem „Jest ryzyko. Musi być wybór”. Wymagane 100 000 podpisów (w sumie zebrano 121 296 podpisów) pod projektem ustawy złożono 11 lipca b.r. w kancelarii sejmu. Obecnie trwają prace nad weryfikacją podpisów złożonych pod projektem ustawy. Kolejnym krokiem jest pierwsze czytanie projektu ustawy. Posłowie mogą odrzucić projekt ustawy, co według ekspertów jest najbardziej prawdopodobnym scenariuszem lub skierować dokument do dalszych prac w Komisji Zdrowia.

Wielu ekspertów opowiada się za utrzymaniem dotychczasowych rozwiązań w polskim systemie szczepień ochronnych. Eksperci podkreślają, że zniesienie obowiązkowości szczepień ochronnych może przyczynić się do wzrostu zachorowalności na choroby zakaźne, które dotychczas były trzymane pod kontrolą. Sytuacja epidemiologiczna w wielu krajach europejskich to potwierdza, co objawia się m.in. wzrostem liczby przypadków odry.

„Nie ma dowodów naukowych na to, że dobrowolność szczepień wpływa pozytywnie na populację” – powiedział minister zdrowia Prof. Łukasz Szumowski w rozmowie z dziennikarzami „Medycyna Praktyczna” – „Zniesienie obowiązku szczepień byłoby tym bardziej ryzykowne, że w Polsce już w tej chwili jest duża liczba imigrantów z krajów, które programy szczepień ochronnych realizują w różnym stopniu i w różnym zakresie”.



Za zachowaniem obowiązkowości szczepień ochronnych opowiedział się również Rzecznik Praw Dziecka.



„Wszelkie działania, których konsekwencją byłoby obniżenie wskaźników wyszczepialności dzieci w Polsce są z całą pewnością niekorzystne i zaprzeczają podstawowemu prawu dziecka do ochrony jego zdrowia i życia. Dlatego też Rzecznik Praw Dziecka jest przeciwny postulatowi likwidacji obowiązku szczepień ochronnych” – stwierdził Marek Michalak.

Co na ten temat sądzą Polacy?

Wyniki sondażu przeprowadzonego przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) wskazują, że blisko 90% (86%) Polaków uważa, że szczepienia ochronne są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobom zakaźnym. Większość Polaków akceptuje również obecne rozwiązania w systemie szczepień ochronnych. W opinii 80% Polaków obowiązek szczepień ochronnych powinien zostać podtrzymany. Jedynie 12% twierdzi, że szczepienia ochronne powinny być dobrowolne.

Jakie jest Wasze zdanie na temat szczepień ochronnych? Czy jesteście zwolennikami czy też przeciwnikami szczepień ochronnych? Czy uważacie, że należy wprowadzić dobrowolność w zakresie szczepień ochronnych? Zapraszamy do dyskusji!

Zapraszamy również do lektury wywiadu z dr hab. n. med. Pawłem Stefanoffem z Dywizji Kontroli Chorób Zakaźnych i Zdrowia Środowiskowego Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego (Folkehelseinstituttet) w Oslo na temat przyczyn spadku zaufania do szczepień ochronnych w naszym społeczeństwie oraz możliwych kierunków działań przeciwdziałających niebezpiecznemu trendowi (art., pt. „Spadek zaufania do szczepień ochronnych w Polsce”).

Źródła:

• http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=ZESPOL&Zesp=371

• http://stopnop.com.pl/ustawa/

• https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_100_17.PDF