Kawa w ciąży? Może lepiej nie…

Zdrowa dieta jest jednym z podstawowych przepisów na obniżenie ryzyka zachorowalności na wiele chorób przewlekłych oraz przedłużenie oczekiwanej długości życia. W niektórych grupach rola prawidłowego żywienia nabiera jednak szczególnego znaczenia. Wśród tych szczególnych grup można wymienić m.in. dzieci oraz kobiety w ciąży. Warto zaznaczyć, że żywienie kobiety w ciąży ma kluczowe znaczenie nie tylko dla jej zdrowia, przebiegu ciąży, ale i również prawidłowego rozwoju nienarodzonego dziecka i jego stanu zdrowia w przyszłości. Kobieta w ciąży powinna zwiększyć zapotrzebowanie na energię oraz niezbędne składniki odżywcze przy jednoczesnym ograniczeniu lub wręcz rezygnacji z niektórych produktów. Alkohol oraz palenie papierosów są całkowicie zakazane w czasie ciąży. Co z innymi używkami? Kawa jest jedną z używek, która jest nieodłącznym elementem poranka dla większości z nas. Eksperci zalecają, aby nie przekraczać 5 filiżanek kawy (400 mg kofeiny) dziennie. W przypadku kobiet w ciąży mówi się o ok. 2 filiżankach kawy (200 mg kofeiny). Należy jednak pamiętać, że kawa to nie jedyne źródło kofeiny w diecie. Kofeina znajduje się w ok. 60 gatunkach roślin, w tym m.in. ziarnach kakaowca, liściach herbaty oraz owocach guarany. Szwedzcy i norwescy naukowcy sugerują, że kawa może znaleźć się na liście produktów zakazanych w trakcie ciąży. Dlaczego? Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie BMJ Open.

Naukowcy z Uniwersytetu w Göteborgu (Göteborg, Szwecja) we współpracy z Norweskim Instytutem Zdrowia Publicznego (Oslo, Norwegia) wykazali powiązanie pomiędzy spożyciem kawy przez kobiety w ciąży a wystąpieniem nadwagi lub otyłości u dzieci tych kobiet w późniejszym wieku. Badacze przeanalizowali dane dotyczące blisko 51 tys. kobiet ciężarnych (50 943) uzyskane w ramach jednego z największych badań dotyczących stanu zdrowia kobiet w ciąży (ang. Norwegian Mother and Child Cohort Study; MoBa). Dane na temat zdrowia dzieci kobiet zbierano do ukończenia 8 roku życia. Wyniki wskazują, że nawet umiarkowane spożycie kawy w czasie ciąży, tj. 1-2 filiżanek kawy dziennie, może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia nadwagi lub otyłości u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Stwierdzono, że odsetek 5-letnich dzieci z nadwagą lub otyłością był o 5% wyższy w grupie dzieci matek z najwyższym spożyciem kofeiny w czasie ciąży w porównaniu do matek z najniższym jej spożyciem. Powiązanie pomiędzy spożyciem kofeiny w czasie ciąży oraz zwiększonym ryzykiem nadmiernego przyrostu masy ciała i wystąpienia nadwagi lub otyłości obserwowano również w grupie kobiet, które spożywały zalecaną dawkę kofeiny dziennie dla kobiet w ciąży. Warto zaznaczyć, że nadwaga i otyłość są z kolei czynnikami ryzyka wystąpienia wielu chorób przewlekłych, w tym m.in. cukrzycy typu 2 oraz chorób układu krążenia.

„W krajach nordyckich, kawa jest podstawowym źródłem kofeiny dla kobiet, podczas gdy np. w Anglii, kofeina jest dostarczana przede wszystkim wraz z czarną herbatą. W przypadku młodszych kobiet źródłem kofeiny są napoje energetyzujące. W badaniu uwzględniliśmy różne źródła kofeiny. Obserwowaliśmy podobne powiązania pomiędzy spożyciem kofeiny z różnych źródeł i nadmiernym przyrostem masy ciała dzieci" – mówi Verena Sengpiel, jedna z autorek badania.

Autorzy badania podkreślają kluczową rolę odpowiednich warunków panujących w środowisku wewnątrzmacicznym na rozwój płodu oraz stan zdrowia dziecka, nie tylko w wieku szkolnym, ale również w wieku dorosłym (tzw. programowanie metaboliczne). Dieta kobiety ciężarnej jest jednym z istotnych czynników biorących udział w procesie programowania metabolicznego dziecka. Dotychczasowe zalecenia dotyczące żywienia kobiet w ciąży sugerują ograniczenie spożycia kawy w diecie. W świetle nowych wyników badań warto byłoby wyeliminować kawę na czas ciąży. Tym bardziej, że kawę można z powodzeniem zastąpić innymi napojami o smaku zbliżonym do tradycyjnej kawy, np. kawą zbożową lub inną kawą bezkofeinową. Co prawda autorzy badania podkreślają konieczność prowadzenia dalszych badań nad wpływem kofeiny zawartej w kawie na zdrowie dziecka, jednak z drugiej strony zaznaczają, że kawa nie stanowi niezbędnego składnika naszej diety i można zrezygnować z jej spożycia na okres kilku miesięcy.

Źródło:

• https://www.sciencedaily.com/releases/2018/05/180511102342.htm

• https://kawaizdrowie.pl/pl/kawa-i-zdrowie/kofeina/co-warto-wiedziec-o-kofeinie

• https://ncez.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/normy-zywienia-2017

• http://www.ico.org/