Homeopatia nie tylko nieskuteczna, ale i szkodliwa!

Czym jest homeopatia?

„Lekarstwa nie są martwą masą, ich esencjonalna istota ma duchową naturę. Poprzez rozcierkę, rozcieńczanie i wstrząsanie można jej siłę nieskończenie wzmagać” (Mohinder Singh Jus). W ten sposób w skrócie można opisać zasady działania leków homeopatycznych. Początki homeopatii sięgają XVIII w. Ojcem homeopatii jest niemiecki lekarz Samuel Hahnemann. Terapia polega na stosowaniu wysoce rozcieńczonych substancji, które zazwyczaj wywołują objawy chorobowe (zasada "podobne zwalczaj podobnym"). Fundamenty homeopatii to energia życiowa, prawo podobieństw oraz "pamięć wody". Eksperci podważają skuteczność leków homeopatycznych wskazując, że homeopatia jest „najbardziej absurdalną terapią ze wszystkich dostępnych form medycyny niekonwencjonalnej”. Wnioski zaprezentowano podczas Europejskiego Forum Otwartej Nauki (ang. European Academies' Science Advisory Council) w Tuluzie we Francji.

Badacze podkreślają, że nie istnieją dostępne dowody naukowe potwierdzające skuteczność leków homeopatycznych. W żadnej z analizowanych 57 prac naukowych dotyczących 176 badań nad homeopatią nie wykazano skuteczności działania leków homeopatycznych w leczeniu chorób wymienionych jako wskazania do ich stosowania. Brak skuteczności leków homeopatycznych to jednak nie wszystko! Eksperci wskazują na zagrożenia wynikające z ich stosowania. Odczuwanie subiektywnej poprawy może opóźnić skorzystanie z opartej na dowodach naukowych porady medycznej, co może przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta, zagrażając nie tylko jego zdrowiu, ale i życiu. W przypadku chorób zakaźnych stosowanie leków homeopatycznych może przyczynić się do dalszego rozprzestrzenia się infekcji wśród osób z kontaktu pacjenta. Ponadto, obserwowano poważne działania niepożądane związane ze stosowaniem leków homeopatycznych, w tym m.in. toksyczność leków.

Szacuje się, że wartość rynku leków homeopatycznych w Unii Europejskiej w 2015 r. przekroczyła 1 miliard Euro. Według oszacowań wartość rynku rośnie o 6% każdego roku i stanowi 7% rynku leków dostępnych bez recepty. Z badania przeprowadzonego przez European Social Survey w 2014 r. wynika, że leki homeopatyczne cieszą się szczególną popularnością we Francji, Niemczech, Austrii, Szwajcarii oraz na Litwie – odpowiednio 12,8%, 11,8%, 10,9%, 9,8% oraz 7,7% respondentów deklarowało przyjmowanie leków homeopatycznych w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W Polsce odsetek osób sięgających po leki homeopatyczne wynosi 0,7%. Dlaczego stosowanie leków homeopatycznych cieszy się popularnością? Konsumenci nie zwracają uwagi na dowody naukowe, lecz na subiektywne odczucie poprawy. W rzeczywistości skuteczność leków homeopatycznych porównuje się do placebo.

Czym jest placebo?

Placebo to środek nie zawierający substancji farmakologicznej analizowanej w badaniu o działaniu neutralnym dla zdrowia, np. sól fizjologiczna. W badaniach klinicznych obserwuje się poprawę stanu zdrowia nawet u pacjentów, którym podano placebo. Dlaczego? Odpowiedzią jest wiara w skuteczność zastosowanego preparatu. Podobnie jest z lekami homeopatycznymi.

Autorzy raportu wskazują na konieczność prowadzenia działań edukacyjnych na temat zagrożeń wynikających ze stosowania homeopatii oraz potrzebę wprowadzenia zmian w prawodawstwie. Eksperci podkreślają, że sprzedaż leków homeopatycznych jest wprowadzaniem konsumentów w błąd.

„Nie zaakceptowalibyśmy mleka rozcieńczonego z wodą w supermarkecie. Absurdem jest więc nazywanie środka lekiem wyłącznie dlatego, że jest stosowany do celów medycznych"- mówi Prof. Dan Larhammar, Prezes Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.

Prof. Dan Larhammar zażartował, że badacz, któremu uda się wykazać skuteczność leków homeopatycznych powinien otrzymać nominację do Nagrody Nobla w trzech dziedzinach. Dlaczego? Zasady na których opiera się homeopatia przeczą fundamentom medycyny, fizyki i chemii.

Podsumowując, eksperci wskazują nie tylko na brak skuteczności (pomijając efekt placebo), ale i również szkodliwość leków homeopatycznych. Naukowcy rekomendują prowadzenie działań w zakresie uświadamiania społeczeństwa w tym zakresie oraz wdrożenie odpowiednich zmian legislacyjnych. Wyniki badania European Social Survey wskazują, że sytuacja w Polsce odnośnie stosowania leków homeopatycznych nie jest najgorsza (poniżej 1% osób przyznających się do stosowania leków homeopatycznych). Pamiętajmy, że jedynie medycyna oparta na dowodach naukowych, a nie na osobistym przekonaniu pomaga ratować zdrowie i życie. Nie ryzykujmy!

Źródła:

• https://easac.eu/fileadmin/PDF_s/reports_statements/EASAC_Homepathy_statement_web_final.pdf