Fake news w medycynie

Wyniki sondażu, pt. „Zdrowie online” przeprowadzonego przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) wskazują, że co drugi użytkownik Internetu odwiedza strony internetowe poświęcone tematyce zdrowotnej. Jednocześnie co druga osoba deklaruje, że korzysta z różnych stron internetowych dotyczących zdrowia i nie jest w stanie podać ich nazw. Jedna na pięć osób twierdzi, że w Internecie można znaleźć dokładniejsze informacje na temat problemów zdrowotnych oraz metod ich leczenia niż podczas wizyty u lekarza. Sprawdzanie informacji uzyskanych podczas wizyty u lekarza w Internecie jest powszechnym zjawiskiem. Niepokojące, że w przypadku wielu osób Internet jest jedynym źródłem pozyskiwania wiedzy o zdrowiu. Tymczasem eksperci alarmują, że w Internecie pojawia się coraz więcej nieprawdziwych informacji o zdrowiu. Opierając się na fałszywych informacjach o zdrowiu ryzykujemy zdrowiem swoim i swoich najbliższych.

Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) wskazują, że jedną z najczęściej rozpowszechnianych nieprawdziwych informacji o zdrowiu jest negowanie powiązania pomiędzy podwyższonym poziomem cholesterolu a ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

i>„Rozpowszechnianie takich twierdzeń jest szkodliwe. Taka manipulacja może przekonać część pacjentów do przerwania lub niepodejmowania leczenia ratującego zdrowie i życie” – powiedział Prof. Piotr Jankowski z Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego – „Skutkiem tego może być przedwczesny zawał serca lub udar mózgu”.

Wiele fałszywych informacji pojawia się również w kontekście szczepień ochronnych.

„Ruch antyszczepionkowy w znacznym stopniu został wygenerowany właśnie przez Internet, który jest coraz częstszym źródłem informacji o zdrowiu, szczególnie wśród ludzi młodych” – stwierdził dr Jarosław Pinkas, Główny Inspektor Sanitarny oraz krajowy konsultant w dziedzinie zdrowia publicznego – „Internet jest obecnie kopalnią informacji, również z dziedziny zdrowia, które często pochodzą z nierzetelnych źródeł, od użytkowników niebędących w tej dziedzinie ekspertami”.

Rozpowszechnianie fałszywych informacji o szczepieniach ochronnych prowadzi do podważania ich bezpieczeństwa oraz skuteczności w zapobieganiu chorobom zakaźnym i w konsekwencji wzrostu liczby osób uchylających się od szczepień ochronnych i nawrotu chorób zakaźnych, które dotychczas kontrolowano, w tym m.in. odry. Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-ZPZH) wynika, że w ostatnich latach znacząco wzrosła liczba odmów dotyczących poddania się szczepieniom ochronnym. W 2010 r. zarejestrowano 3437 odmów, podczas gdy w 2018 r. ponad 40 000 (40 342).

W Internecie często są również rozpowszechniane nieprawdziwe informacje o suplementach diety.

„Zgodnie z danymi Instytutu Monitorowania Mediów jedynie w czerwcu 2017 r. w mediach społecznościowych znalazło się ok. 3,6 tys. publikacji dotyczących suplementów diety, których znikomy procent stanowiły wypowiedzi specjalistów” – powiedział dr Jarosław Pinkas.

Eksperci przestrzegają przed rozpowszechnianiem twierdzeń sugerujących, że stosowanie suplementów diety może zastąpić odpowiednio urozmaiconą i zbilansowaną dietę oraz regularną aktywność fizyczną.

Interesujące, że nie tylko eksperci, ale i również społeczeństwo widzi konieczność promowania rzetelnych i wiarygodnych źródeł informacji o zdrowiu.

Wyniki badania przeprowadzonego przez NIZP-PZH wskazują, że większość z nas (89%) uważa, że powinno powstać jedno rzetelne źródło informacji dotyczące ochrony zdrowia o zasięgu ogólnopolskim.

W jaki sposób należy odróżnić informacje wiarygodne od tych niewiarygodnych?

Przede wszystkim nie należy korzystać z przypadkowych źródeł informacji. Szukając informacji o zdrowiu należy korzystać z rzetelnych źródeł informacji, w tym przede wszystkim stron internetowych prowadzonych przez uznane instytucje naukowo-badawcze. Wiarygodne źródła informacji nie powinny zastąpić rozmowy z lekarzem.

Źródła:

• http://www.rynekzdrowia.pl/Uslugi-medyczne/Eksperci-alarmuja-w-Internecie-rosnie-liczba-nieprawdziwych-informacji-o-zdrowiu,192585,8.html