Europa regionem o najniższym poziomie zaufania do szczepień ochronnych

Z danych opublikowanych przez Komisję Europejską wynika, że większość Europejczyków uważa, że wykonywanie szczepień ochronnych jest zasadne (90,0%), bezpieczne (82,8%), skuteczne (87.8%) oraz zgodne z przekonaniami religijnymi (78,5%). Ponadto, w opinii większości szczepienie ochronne przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) oraz grypie sezonowej jest zasadne oraz bezpieczne (83,8% vs 81,7% oraz 65,2% vs 69,4%). Jednocześnie występują dużo różnice w poziomie zaufania do szczepień ochronnych pomiędzy poszczególnymi krajami Unii Europejskiej. Najwyższy poziom zaufania do szczepień ochronnych odnotowano w Portugalii (98,0%), Finlandii (97,6%), Hiszpanii (96,1%), Danii (95,6%) oraz na Węgrzech (95,3%). Najniższy zaś w następujących krajach – Polska (75,9%), Bułgaria (78,4%), Słowacja (85,5%), Łotwa (85,8%) oraz Francja (85,8%). O bezpieczeństwie szczepień ochronnych najbardziej przekonani są mieszkańcy Portugalii (95,1%), Danii (94,0%), Hiszpanii (91,6%), Węgier (91,4%) oraz Wielkiej Brytanii (89,9%). Najmniej zaś mieszkańcy Bułgarii (66,3%), Łotwy (68,2%), Francji (69,9%), Polski (72,4%) oraz Słowacji (74,7%). W skuteczność szczepień ochronnych najbardziej wierzą mieszkańcy następujących krajów – Portugalia (96,6%), Dania (94,6%), Hiszpania (94,0%), Wielka Brytania (92,0%) oraz Finlandia (91,1%), najmniej zaś mieszkańcy Łotwy (70,9%), Bułgarii (72,7%), Polski (74,9%), Słowacji (80,2%) oraz Litwy (81,4%).

W porównaniu do badania przeprowadzonego w 2015 r. zauważono wzrost poziomu zaufania do szczepień ochronnych w Słowenii, Grecji, Włoszech oraz Wielkiej Brytanii. Spadek zaufania obserwowano natomiast w Polsce, Szwecji, Finlandii oraz Czechach. Wyniki badania wskazują, że poziom zaufania do szczepień ochronnych jest związany z wiekiem, wykształceniem oraz przekonaniami religijnymi respondentów. Sceptycyzm wobec szczepień ochronnych wykazują przede wszystkim osoby młode, osoby z niższym wykształceniem, prawosławni oraz muzułmanie. Odnotowano wysoki poziom zaufania do szczepień ochronnych wśród ankietowanych lekarzy, choć występują różnice w zakresie zaufania do wybranych szczepień ochronnych, w tym przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) oraz grypie sezonowej.

Wśród czynników wpływających na spadek poziomu zaufania do szczepień ochronnych wymienia się m.in. brak świadomości w społeczeństwie oraz dużą aktywność ruchów antyszczepionkowych. Autorzy raportu zaznaczają, że im wyższy poziom zaufania do lekarzy, tym większa wiara w zasadność, bezpieczeństwo i skuteczność szczepień ochronnych w społeczeństwie. Eksperci zwracają uwagę na niepokojący trend obserwowany w naszym kraju wskazując na wzrost liczby odmów dotyczących szczepień wykonywanych u dzieci. Badaniem objęto blisko 30 tysięcy respondentów, w tym 28 782 osób z 28 krajów UE oraz 1000 lekarzy z 10 krajów UE.

Autorzy raportu podkreślają, że wysoki poziom zaufania do szczepień ochronnych jest kluczowy dla utrzymania odpowiednio wysokiego stanu zaszczepienia w populacji zapewniającego tzw. odporność zbiorowiskową. W obliczu obserwowanej sytuacji epidemiologicznej w Europie polegającej m.in. na rosnącej zapadalności na odrę, specjaliści wskazują na konieczność monitorowania zmian w zakresie poziomu zaufania do szczepień ochronnych oraz prowadzenia działań na rzecz ich promocji w celu zapobieżenia nawracania chorób dziesiątkujących ludzkość w przeszłości, w tym m.in. poprzez zwalczanie mitów o szczepieniach ochronnych oraz reagowanie na wszelkie wątpliwości wokół bezpieczeństwa i skuteczności szczepień ochronnych. Specjaliści podkreślają ważną rolę personelu medycznego w uświadamianiu społeczeństwa. Eksperci wskazują, że w krajach dotkniętych m.in. epidemią odry obserwuje się wzrost zaufania do szczepień ochronnych. Przykład stanowi m.in. Francja.

Źródła:

• https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/vaccination/docs/2018_vaccine_confidence_en.pdf