Co nam zagraża w 2019 r.?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stworzyła listę 10 największych zagrożeń dla zdrowia i życia populacji na świecie w 2019 r. Wśród nich znalazły się:

Zanieczyszczenie powietrza

WHO szacuje, że 90% osób na świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Zanieczyszczone powietrze jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia środowiskowego. Szkodliwy wpływ wdychania zanieczyszczonego powietrza na zdrowie udowodniono w wielu badaniach. Wykazano, że zanieczyszczone powietrze zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. chorób układu oddechowego, chorób układu sercowo-naczyniowego oraz nowotworów. Szacuje się, że corocznie 7 mln osób na świecie umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Choroby cywilizacyjne

WHO przestrzega, że rośnie zapadalność na choroby związane ze stylem życia, w tym m.in. cukrzycę, nowotwory oraz choroby układu sercowo-naczyniowego. Według szacunków choroby niezakaźne odpowiadają za ok. 70% wszystkich zgonów na świecie. Wśród podstawowych czynników ryzyka wystąpienia chorób cywilizacyjnych wymienia się palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, ryzykowne spożywanie alkoholu, niezdrową dietę oraz zanieczyszczenie powietrza.

Grypa pandemiczna

Grypa jest chorobą zakaźną o ostrym przebiegu, która przez większość z nas jest nadal bagatelizowana. Tymczasem corocznie odnotowuje się od 3 do 5 mln zachorowań na grypę, w tym nawet do 650 000 zgonów. Specjaliści WHO przewidują, że w przyszłości czeka nas kolejna grypa pandemiczna, czyli zachorowania w postaci światowej epidemii wywołanej przez nowy, nieznany dotąd podtyp wirusa grypy.

Złe warunki bytowe

WHO podaje, że ok. 22% populacji świata ma ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej z powodu m.in. konfliktów zbrojnych. Różnice w dostępie do świadczeń zdrowotnych przyczyniają się do tzw. nierówności w zdrowiu obserwowanej pomiędzy populacjami i krajami na świecie.

Antybiotykooporność

Antybiotykooporność jest zjawiskiem polegającym na nabywaniu oporności przez drobnoustroje na stosowane leki. Zjawisko narasta w wyniku m.in. nadużywania antybiotyków. Antybiotykooporność uznano za jedno z najważniejszych wyzwań dla zdrowia publicznego w XXI w.

Śmiertelne drobnoustroje chorobotwórcze

WHO opracowało listę drobnoustrojów chorobotwórczych, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia publicznego ze względu na wysoki potencjał zakaźny, wysoką śmiertelność oraz brak odpowiednich środków zapobiegawczych. Na tej liście znalazły się następujące patogeny: wirus Ebola, wirus Zika, wirus Nipah, koronawirus MERS­CoV (bliskowschodni zespół oddechowy) oraz koronawirus SARS-Cov (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej).

Nieefektywność podstawowej opieki zdrowotnej

Podstawowa opieka zdrowotna jest częścią systemu ochrony zdrowia, która powinna zaspokajać większość potrzeb zdrowotnych populacji. Specjaliści WHO wskazują, że podstawowa opieka zdrowotna powinna odgrywać znaczącą rolę w systemie ochrony zdrowia, aby zapewnić powszechny dostęp do zdrowia. Niska jakość podstawowej opieki zdrowotnej przyczynia się do nierówności w zdrowiu.

Odmowa poddawania się szczepieniom ochronnym

Szczepienia ochronne stanowią najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodę zapobiegania chorobom zakaźnym. WHO podaje, że dzięki szczepieniom ochronnym zapobiega się 2–3 mln zgonom rocznie z powodu chorób zakaźnych na świecie. Według prognoz można byłoby uniknąć kolejnych 1,5 mln zgonów pod warunkiem poprawy stanu zaszczepienia populacji. Działalność ruchów antyszczepionkowych przyczynia się do gwałtownie rosnącej liczby osób uchylających się od szczepień ochronnych, co z kolei prowadzi do nawrotu chorób, które do tej pory skutecznie kontrolowano. Przykład stanowi rosnąca zapadalność na odrę.

Wirus dengi

Denga jest najczęstszą chorobą wirusową przenoszoną przez komary. Śmiertelność sięga nawet 20%. Denga występuje przede wszystkim w tropikalnych częściach świata. Szacuje się, że ok. 40% populacji świata jest narażonych na zachorowanie na dengę. Corocznie obserwuje się ok. 390 mln zakażeń wirusem denga.

Wirus HIV

Szacuje się, że na świecie żyje ok. 37 mln osób zakażonych wirusem HIV. Pomimo znaczącego postępu obserwowanego w działaniach na rzecz zapobiegania zakażeniom HIV, nadal rośnie liczba osób zakażonych. WHO podaje, że corocznie ok. 1 mln osób umiera z powodu HIV/AIDS. Jednym z największych wyzwań pozostaje poprawa wykrywalności zakażeń HIV, w tym przede wszystkim w tzw. grupach zmarginalizowanych.

Większość z ww. zagrożeń dotyczy również nas. Które z zagrożeń jest według Was największym wyzwaniem dla systemu ochrony zdrowia w Polsce? Zapraszamy do dyskusji!

Źródła:

• https://www.who.int/emergencies/ten-threats-to-global-health-in-2019