Chorobowe bez papierka

Czym jest zwolnienie lekarskie?

Zwolnienie lekarskie, potocznie zwane L4, to dokument poświadczający czasową niezdolność do pracy (druk ZUS ZLA). Zaświadczenie jest wystawiane przez lekarza w celu usprawiedliwienia absencji pracownika z powodu choroby własnej lub konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. W 2017 r. w Polsce wystawiono 21 431 800 zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy. Całkowita liczba dni absencji chorobowej wyniosła 281 267 100 (przeciętna długość zaświadczenia lekarskiego - 13,12 dnia). W porównaniu do 2016 r. odnotowano wzrost liczby zaświadczeń lekarskich oraz dni absencji chorobowej o odpowiednio 2,4% oraz 1,8%. Najwyższy odsetek dni absencji chorobowej obserwowano wśród osób w wieku 30-39 lat (28,7%) – u kobiet w wieku 30-39 lat (33,2%) oraz u mężczyzn w wieku 50-59 lat (23,7%). Głównymi przyczynami absencji chorobowej były ciąża, poród i połóg (19,2%), choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (15,4%), urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (14,0%) oraz choroby układu oddechowego (12,8%). Z danych wynika, że rośnie również liczba zaświadczeń lekarskich wydawanych z powodu złego stanu psychicznego pracowników, w tym m.in. stanów depresyjnych oraz stanów lękowych. Jeszcze do niedawna zaświadczenie wystawiano wyłącznie w wersji papierowej (oryginał wraz z dwiema kopiami). Oryginał zaświadczenia lekarz wysyła w ciągu 7 dni od wystawienia do odpowiedniego oddziału ZUS. Pierwszą kopię zaświadczenia pracownik powinien dostarczyć pracodawcy w ciągu 7 dni. Niedotrzymanie tego terminu powoduje obniżenie wysokości zasiłku chorobowego. Drugą kopię lekarz przechowuje przez okres 3 lat. Od 1 stycznia 2016 r. zaświadczenia lekarskie są wystawiane w wersji papierowej (ZUS ZLA) oraz elektronicznej (e-ZLA). Już wkrótce nastąpi całkowita rezygnacja z papierowych formularzy zwolnień lekarskich.



Od 1 grudnia 2018 r. zwolnienia lekarskie będą wystawiane wyłącznie w wersji elektronicznej. Zaświadczenie lekarskie po podpisaniu przez lekarza (certyfikat z ZUS, kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpis zaufany) będzie następnie przesyłane elektronicznie do odpowiedniego oddziału ZUS. Zwolnienie lekarskie będzie udostępniane pracodawcy na jego profilu na PUE ZUS (Platforma Usług Elektronicznych) najpóźniej w dniu następującym po otrzymaniu e-ZLA. Informacja będzie również dostępna dla pracownika na jego profilu na PUE ZUS. ZUS zapewnia, że wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich stanowi duże ułatwienie dla lekarzy. Wystawianie e-ZLA trwa krócej. Dane pacjenta będą uzupełniane automatycznie przez system. Ponadto, system zweryfikuje początkową datę okresu niezdolności do pracy z obowiązującymi przepisami. System podpowiada lekarzowi kod literowy oraz numer statystyczny choroby oraz przypomina o możliwości skierowania pacjenta na rehabilitację leczniczą. Lekarz ma również dostęp do zaświadczeń lekarskich wystawionych dla pacjenta wcześniej wraz z wynikami kontroli przeprowadzonej przez lekarza orzecznika ZUS. Elektroniczne zwolnienia lekarskie zostaną automatycznie przekazane do ZUS, co oznacza brak konieczności przesyłania i przechowywania zaświadczeń lekarskich w formie papierowej. ZUS podkreśla, że zmiany oznaczają również korzyści dla pracodawców. Pracodawca posiadający profil na PUE nie tylko bezzwłocznie otrzyma informację o wystawieniu zwolnienia lekarskiego, ale i będzie miał do niego dostęp, jak i również będzie mógł wnioskować do ZUS o przeprowadzenie kontroli prawidłowości wystawienia zwolnienia. Wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich oznacza również mniej obowiązków dla pacjenta, gdyż pacjent nie musi już dostarczać zwolnienia lekarskiego pracodawcy lub ZUS. Tym samym pacjent nie musi już obawiać się o ewentualne obniżenie wymiaru zasiłku chorobowego.

Nie wszyscy podzielają jednak entuzjazm wyrażany przez ZUS. Naczelna Rada Lekarska (NRL) zaapelowała do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz do Ministra Zdrowia o uchylenie obowiązku wystawiania zwolnień lekarskich wyłącznie w formie elektronicznej oraz pozostawienie możliwości równoległego wystawiania zwolnień lekarskich również w formie papierowej.

Dlaczego?

NRL wskazuje na szereg utrudnień związanych z ww. zmianami dla lekarza, szczególnie w wieku emerytalnym oraz pacjentów. „Informatyzacja czynności, których lekarz w ogóle nie powinien wykonywać, takich jak ustalenie czy pacjent jest ubezpieczony, gdzie i w ilu miejscach pracuje, czy życzy sobie wydruku, to - podobnie jak ustalenie poziomu refundacji leku - czynności, które skracają czas, jaki lekarz może poświęcić pacjentowi. W sytuacji niedoboru kadry medycznej oraz intensywnego starzenia się społeczeństwa każda procedura, która odrywa lekarza od jego rzeczywistej pracy (leczenia pacjentów), winna być ponownie rozważona pod kątem elementarnej efektywności dla procesu leczenia pacjentów, a nie korzyści dla ZUS, NFZ czy innych instytucji” – czytamy w komunikacie NRL. NRL wskazuje również na brak dostępu do Internetu na wielu terenach w kraju, co uniemożliwia wystawienie elektronicznego zwolnienia lekarskiego podczas wizyty w domu pacjenta. NRL sygnalizuje również, że problem mogą stanowić koszty wynikające z wprowadzenia obowiązku wystawiania zwolnień lekarskich wyłącznie w formie elektronicznej. „Wbrew zapisom ustawy z dnia 13 września 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia w zarządzeniu nr 115/2018/DEF z dnia 6 listopada 2018 r. przyznaje prawo do dotacji tylko świadczeniodawcom realizującym umowę z NFZ w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarze, którzy nie realizują świadczeń w ramach POZ, nie mogą liczyć na pomoc finansową państwa na wprowadzenie narzędzi informatycznych” – podkreśla w komunikacie NRL.

Jaka jest Wasza opinia na temat zmian w zakresie wystawiania zwolnień lekarskich? Czy rezygnacja z papierowej wersji zwolnienia lekarskiego jest słuszną decyzją? Zapraszamy do dyskusji!

Czy pojawiły się wątpliwości lub pytania? Zachęcamy do odwiedzenia strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

http://www.zus.pl/ezla

Źródła:

• http://www.zus.pl/baza-wiedzy/statystyka/opracowania-tematyczne/absencja-chorobowa

• https://www.nil.org.pl/aktualnosci/apele-i-stanowiska-podjete-przez-nrl-9-listopada-2018-r.