Choroba afektywna dwubiegunowa – życie na huśtawce

2018-02-10

Tagi: choroba afektywna dwubiegunowa, depresja, mania, hipomania, epizod psychotyczny, lit, antydepresanty, leki normotymiczne

Ronald Fieve, pionier w stosowaniu litu w terapii zaburzeń nastroju, wielokrotnie wyrażał pogląd, że w gronie osób cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową często znajdują się jednostki wybitne. Zaliczał do nich Abrahama Lincolna, Theodore’a Roosevelta i Winstona Churchilla.

Nagle nabrałem przekonania, że moja dwuletnia córka spodziewa się dziecka. Pognałem więc na dół, żeby zagotować ręczniki w wodzie. Zdawało mi się, że to właśnie należy zrobić, kiedy zbliża się poród. Wróciłem na górę, ale na szczęście moja starsza córka, pięcioletnia Lisa spytała: tato, co ty robisz? Odpowiedziałem, że zamierzam odebrać poród Robin. – Ale tatusiu, Robin nie będzie miała dziecka – usłyszałem od Lisy. Jej słowa na moment przywróciły mnie do realności, poszedłem więc zmienić pieluszki młodszej córce. Ale zaraz potem zacząłem poszukiwać wszystkich możliwych tabletek, jakie były dostępne w domu, żeby wrzucić je do szklanki z wodą, a następnie wypić. Szczęśliwie, Lisa oświadczyła, że nie sądzi, żeby mama chciała, żebym to zrobił. Odłożyłem szklankę na bok, wyprowadziłem dziewczynki na zewnątrz, gdzie biegało kilka psów. Byłem przekonany, że to wilki, które zamierzają rozszarpać moje dzieci na kawałki. Zacząłem dobijać się do drzwi sąsiadów, wydzierając się, ile miałem sił w płucach.

W ten sposób Randy Revelle, 67-letni Amerykanin z Seattle, opisał swój pierwszy epizod psychotyczny sprzed ponad trzydziestu lat. Powtarzające się w ciągu kolejnych miesięcy gwałtowne stany, podczas których nie potrafił panować nad własnymi zachowaniami i emocjami, stały się przesłanką do diagnozy, która raz na zawsze zmieniła jego poukładane dotąd życie: choroba afektywna dwubiegunowa.



W górze i w dole



Choroba afektywna dwubiegunowa (w przeszłości nazywana cyklofrenią lub psychozą maniakalno-depresyjną) charakteryzuje się zazwyczaj powtarzającymi się z różną częstotliwością epizodami zaburzeń nastroju. U chorego występują epizody depresji, manii/hipomanii lub epizody mieszane. Są one zwykle przeplatane dłuższymi lub krótszymi okresami remisji.

Przyjmuje się, że na ChAD cierpi około 60 milionów ludzi na świecie. Pierwsze objawy zaburzeń występują najczęściej u ludzi młodych, pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. Choroba może jednak wystąpić w każdym wieku. Uważa się, że u pacjentów, którzy zapadli na ChAD po 40. roku życia, istnieje większa szansa na to, że epizody będą przebiegać łagodniej.

ChAD nie musi objawiać się tak gwałtownymi epizodami psychotycznymi, jakie opisał u siebie Randy. Początki depresji bywają niekiedy trudne do zaobserwowania dla samego chorego i jego otoczenia. Bardziej nagłe, gwałtowne, a przez to zauważalne dla osób z zewnątrz okazują się w wielu przypadkach objawy manii. Choć najbliższe otoczenie może czuć silne zaniepokojenie zachowaniem osoby chorej, ona sama czasami nie jest w stanie ocenić krytycznie swojego stanu.

Przejawy manii to przede wszystkim euforia, bardzo dobre, niczym nie uzasadnione samopoczucie. Nadmierna radość, nieuzasadnione poczucie szczęścia i zadowolenia sprawiają wrażenie niezrozumiałych, niczym nieuzasadnionych reakcji, czasem nieadekwatnych, nawet na przykre wydarzenie życiowe – piszą Iwona Koszewska i Ewa Habrat-Pragłowska w książce O depresji, o manii, o nawracających zaburzeniach nastroju, wydanej w 2011 roku przez Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Autorki wśród powszechnych objawów manii wymieniają: wzmożoną aktywność, przyspieszone myślenie, logoreę, zmniejszenie potrzeby snu, utratę apetytu.

Osoba w manii nierzadko ma poczucie swojej nieomylności, siły, potencji, nie widzi przeszkód w realizowaniu swoich licznych pomysłów i celów – piszą autorki. Pacjent podczas epizodu maniakalnego może mieć skłonność do zaciągania długów, nieodpowiedzialnego wydawania pieniędzy, różnych zachowań nieakceptowanych społecznie, wzmożonej aktywności seksualnej i nawiązywania przypadkowych kontaktów z nieznajomymi. Istnieje także łagodniejsza w przebiegu forma manii (zwana hipomanią), która nie musi zaburzać codziennego funkcjonowania osoby cierpiącej na zaburzenia afektywne, ani jej otoczenia.



Odmiany choroby afektywnej dwubiegunowej



W przebiegu ChAD epizody maniakalne występują naprzemiennie z epizodami depresyjnymi, charakteryzującymi się z kolei między innymi obniżeniem nastroju, anhedonią, utratą zdolności i motywacji do podejmowania działań, niską samooceną, poczuciem winy, myślami samobójczymi etc.

Psychiatrzy wyróżniają kilka podtypów choroby afektywnej dwubiegunowej takich jak:

ChAD I typu – gdzie zazwyczaj liczne epizody depresyjne przeplatają się z co najmniej jednym lub kilkoma epizodami manii,

ChAD II typu – liczne epizody depresyjne są rozdzielane epizodami hipomanii,

ChAD III typu – stany depresyjne, maniakalne lub hipomaniakalne są w tym wypadku wywołane zbyt silnym działaniem leków przeciwdepresyjnych u pacjenta,

Choroba afektywna sezonowa – w której epizody maniakalne i depresyjne występują w konkretnych porach roku,

Cyklotymia – oznacza trwające przez długi okres łagodniejsze wahania nastroju, w postaci subdepresji i hipomanii, występujących zwykle naprzemiennie.

Przyczyn ChAD upatruje się w zmianach biochemicznych dotyczących głównie układu noradrenalinowego i serotoninowego w układzie limbicznym i podwzgórzu. Powstaniu choroby mogą sprzyjać również czynniki o podłożu psychologicznym i genetycznym.

W terapii farmakologicznej zaburzeń afektywnych dwubiegunowych stosuje się kilka głównych grup leków: są to leki normotymicze (tak zwane stabilizatory nastroju), leki antypsychotyczne oraz antydepresanty. Ważną role odgrywa również łączenie leczenia farmakologicznego z psychoterapią.

Do nowszych metod niefarmakologicznych rozważanych przez niektórych psychiatrów w terapii zaburzeń afektywnych (depresji) należy obecnie między innymi stymulacja nerwu błędnego. W przypadku choroby afektywnej sezonowej pozytywne skutki może przynieść fototerapia.



Ronald Fieve – lekarz, który zmienił współczesną psychiatrię



Za jedno z ważniejszych wydarzeń we współczesnej psychiatrii uważa się wprowadzenie litu jako metody skutecznego leczenia profilaktycznego w manii i innych zaburzeniach afektywnych. Dokonał tego w połowie ubiegłego wieku zmarły przed miesiącem amerykański psychiatra, doktor Ronald Fieve. Zauważył on, że w jego czasach zaburzenia afektywne często bywały przez psychiatrów mylone ze schizofrenią, a przez to – leczone niewłaściwymi metodami. W 1966 roku dr Fieve założył pierwszą w Stanach Zjednoczonych klinikę, w której stosowano terapię litem. Amerykański psychiatra twierdził, że w przeciwieństwie do stosowanych ówcześnie terapii elektrowstrząsowych lub lekami antydepresyjnymi, regularne przyjmowanie ściśle określonej dawki węglanu litu pozwala ustabilizować zaburzenia nastroju, unikając takich efektów ubocznych jak kłopoty z pamięcią czy spadek kreatywności (nie oznacza to jednak, że terapia litem nie niesie ze sobą skutków ubocznych).

Fieve wielokrotnie wyrażał pogląd, że do grona osób cierpiących na zaburzenia afektywne dwubiegunowe bardzo często zaliczają się jednostki wybitne. Uważał, że z chorobą zmagali się między innymi Abraham Lincoln, Theodore Roosevelt i Winston Churchill.

Choć współcześnie istnieje wiele metod skutecznego leczenia, ChAD dla wielu pacjentów wiąże się z trudną do zaakceptowania stygmatyzacją społeczną. Niektórzy z chorych stawiają sobie pytania o własną tożsamość. „Co jest mną, a co jest chorobą?” – zdarza im się zastanawiać. – Przeżywasz dramat, kiedy słyszysz diagnozę, bo zaczynasz podawać w wątpliwość wszystkie swoje dotychczasowe doświadczenia i pytać, kiedy możesz sobie ufać, a kiedy nie. Kiedyś czułem, że bardzo głęboko komunikuję się z naturą, a potem zacząłem dostrzegać, że to był jeden z symptomów manii. Zaczynasz od nowa spoglądać na swoje życie jako produkt choroby – mówił 28-letni Steven Morgan, zapytany o doświadczenie choroby przez dziennikarkę „New York Times’a”.

– Długotrwałe stosowanie litu może doprowadzić do wyniszczenia nerek. Niebezpieczeństwo polega na tym, że w trzech na cztery przypadki, jeśli zrezygnuję z litu – nie będzie problemu. Być może, stosując inny lek, będę czuł się dobrze. Ale jest szansa jeden do czterech, że biorąc inny lek, nie będę w stanie kontrolować epizodów psychotycznych. Być może stanę kiedyś przed wyborem – dializy albo powrót do epizodów z lat 70. To będzie łatwy wybór. Nigdy nie zaryzykuję kolejnego epizodu psychotycznego, jeśli mogę o tym decydować – powiedział z kolei Randy Revelle.



Źródło:



J. Samochowiec, P. Bieńkowki, Diagnoza, leczenie, organizacja. Wybrane wytyczne Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (EPA), Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kraków 2016

I. Koszewska, E. Habrat-Pragłowska, O depresji, o manii, o nawracających zaburzeniach nastroju, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

J. Borowiecka-Kluza, M. Siwek, Choroba afektywna dwubiegunowa, https://psychiatria.mp.pl/choroby/69890,choroba-afektywna-dwubiegunowa

Understandind Bipolar Disorder - Treatment, https://www.webmd.com/bipolar-disorder/guide/understanding-bipolar-disorder-treatment#1

K. Barrow, Patient Voices: Bipolar Disorder, https://www.nytimes.com/interactive/2017/well/patient-voices-bipolar.html

O Autorze

Dziennikarka z kilkunastoletnim doświadczeniem. Publikowała m.in. w „Wysokich Obcasach”, „Dzienniku Gazecie Prawnej”, „Polityce”, „Przekroju”, „Exklusivie”, „Machinie”, Onecie.

Czytaj także

2018-02-10

Kategorie:

Tagi: cukier, słodzone napoje, cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory, przedwczesny zgon

Nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze… To jedynie kilka jednostek chorobowych, których ryzyko wystąpienia wzrasta wraz ze spożyciem słodzonych napojów. Wyniki nowego badania sugerują, że częste spożywanie słodzonych napojów zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu z różnych przyczyn, w szczególności z powodu chorób układu krążenia oraz w mniejszym stopniu z powodu nowotworów! Ryzyko jest wyższe u kobiet! Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

2018-02-10

Kategorie:

Tagi: poród, sześcioraczki, Thelma Chiaka, Woman's Hospital of Texas, Stany Zjednoczone

W ostatnich dniach media na całym świecie obiegła wiadomość o wyjątkowym porodzie. Amerykanka Thelma Chiaka została mamą dwóch dziewczynek i czterech chłopców! Kobieta urodziła sześcioraczki siłami natury w zaledwie 9 minut! Szacuje się, że szansa urodzenia sześcioraczków wynosi 1 na 4,7 mld! Uwagę przykuwa przede wszystkim czas, w którym noworodki przyszły na świat! Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

2018-02-10

Kategorie:

Tagi: sen, zaburzenia snu, jakość snu, ilość snu, higiena snu, The Global Pursuit of Better Sleep Health

Czy odczuwacie kłopoty z zasypianiem? Czy wybudzacie się w nocy? Czy macie trudności z ponownym zaśnięciem? Czy czujecie, że sen nie zapewnia Wam wystarczającego wypoczynku? Prawdopodobnie większość z nas przynajmniej na jedno z pytań odpowie twierdząco. Powyższą hipotezę potwierdzają wyniki sondażu obejmującego kilkanaście tysięcy respondentów ze świata, w tym z Polski. Zapraszamy do lektury!

Autor

Natalia Wagner jest absolwentką Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (kierunek – zdrowie publiczne, 2010 r.) oraz Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek – filologia angielska w specjalności tłumaczenie specjalistyczne, 2014 r.).

Publikacje ekspertów

Nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze… To jedynie kilka jednostek chorobowych, których ryzyko wystąpienia wzrasta wraz ze spożyciem słodzonych napojów. Wyniki nowego badania sugerują, że częste spożywanie słodzonych napojów zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu z różnych przyczyn, w szczególności z powodu chorób układu krążenia oraz w mniejszym stopniu z powodu nowotworów! Ryzyko jest wyższe u kobiet! Zapraszamy do lektury!
W ostatnich dniach media na całym świecie obiegła wiadomość o wyjątkowym porodzie. Amerykanka Thelma Chiaka została mamą dwóch dziewczynek i czterech chłopców! Kobieta urodziła sześcioraczki siłami natury w zaledwie 9 minut! Szacuje się, że szansa urodzenia sześcioraczków wynosi 1 na 4,7 mld! Uwagę przykuwa przede wszystkim czas, w którym noworodki przyszły na świat! Zapraszamy do lektury!
Czy odczuwacie kłopoty z zasypianiem? Czy wybudzacie się w nocy? Czy macie trudności z ponownym zaśnięciem? Czy czujecie, że sen nie zapewnia Wam wystarczającego wypoczynku? Prawdopodobnie większość z nas przynajmniej na jedno z pytań odpowie twierdząco. Powyższą hipotezę potwierdzają wyniki sondażu obejmującego kilkanaście tysięcy respondentów ze świata, w tym z Polski. Zapraszamy do lektury!

Zapytaj

Porady

Około 4 miesięcy! Tyle wynosi średni czas oczekiwania na wizytę u lekarza specjalisty w Polsce. Od lat niewiele się zmienia w tym względzie. Jesteśmy skazani na kolejki! Taki wniosek płynie z najnowszego raportu opracowanego przez Fundację Watch Health Care oraz firmę MAHTA. Miało być lepiej! Jest gorzej… W porównaniu do ubiegłego roku średni czas oczekiwania do specjalisty wzrósł o około pół miesiąca. Zapraszamy do lektury!
Ograniczmy spożycie soli w diecie! Eksperci, dietetycy i lekarze byli dotychczas zgodni w tym względzie. Dlaczego? Nadmierne spożycie soli powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego, które z kolei może prowadzić do wystąpienia m.in. chorób sercowo-naczyniowych oraz zaburzenia czynności nerek. Międzynarodowy zespół naukowców rzuca nowe światło na zalecane dzienne spożycie soli. Uwaga - wyniki badania są kontrowersyjne! Zapraszamy do lektury!
Według definicji są to zaburzenie nerwicowe, których objaw stanowi uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami. Efektem tego jest najczęściej unikanie przyczyn wywołujących reakcje lękowe. Co istotne, silna fobia może znacząco utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie. Według statystyk rozmaite fobie dotykają średnio co dziesiątej osoby na całym świecie i zaraz po depresji są jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych. Znacznie częściej dotykają one kobiet. Jak się okazuje, w kontekście społeczeństwa fobie są zjawiskiem nasilającym się.

Najnowsze opinie o lekarzach

Mariusz Mazur

Chirurg naczyniowy


5/5
Lekarz chirurg Mariusz Mazur to dobry specjalista. Stawia trafne diagnozy. Jest bardzo wyrozumiały dla pacjentów. Z cierpliwością i wnikliwie wysłuchuje pacjenta. Fachowo wykonuje zabiegi chirurgiczne. Jest god...ny poleceniawięcejmniej
Zofia Wdzięczna pacjentka.

Mariusz Mazur

Chirurg naczyniowy


5/5
Lekarz chirurg Mariusz Mazur to dobry specjalista. Stawia trafne diagnozy. Z cierpliwością i wnikliwie wysłuchuje pacjenta. Każdemu chce pomóc. Fachowo wykonuje zabiegi chirurgiczne. Jest godny polecenia!
Zofia Wdzięczna pacjentka.


3/5
Wysłuchał mnie do końca, kilka razy dopytywał, a na końcu postawił diagnozę i zaproponował leczenie. Proponował terapię, ale nie byłem chętny aby ją podjąć- nie naciskał, czym zyskał moje zaufanie. Po le...kach odczułem wyraźną poprawę. W sumie godny polecenia psychiatra :-)więcejmniej
Krzysztof Fuks

Opinie o placówkach



5/5

Gabinety Stomatologiczne Lim-dent

Jestem bardzo zadowolony z opieki i leczenia. Moge zdecydowanie polecic.
Marcin Arciszewski



5/5

Prywatny Gabinet Stomatologiczny Stefania Lembryk

Pani Dr. wspaniały Człowiek. Zawsze uśmiechnięta, profesjonalna w tym co robi. Atmosfera w gabinecie przyjemna bardzo, zapomina się o bólu. Bardzo polecam
Alicja Koszelnik



5/5

SaskaMed

Bardzo przyjemne miejsce z ciepłą atmosferą.
Ewa
Korzystamy z Cookies, by zapewnić Ci dostęp do informacji i wszystkich oferowanych usług oraz po to, by gromadzić informacje związane z korzystaniem z serwisu, a także wyświetlać reklamy dopasowane do użytkowników. Stosowane przez nas pliki typu cookies umożliwiają właściwe wyświetlanie treści, analizę ruchu internetowego, ruchu reklamowego, a także utrzymanie sesji po zalogowaniu. Można wyłączyć ten mechanizm w ustawieniach przeglądarki. Korzystanie z naszego serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na używanie Cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.