CancerSEEK przełomem w diagnostyce nowotworów?

Rozpoznanie nowotworu na wczesnym etapie wraz z objęciem odpowiednim, skutecznym leczeniem może w znaczący sposób obniżyć ryzyko zgonu. Podejrzenie nowotworu stawia się zazwyczaj na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta. Należy przy tym podkreślić, że objawy mogą wskazywać na nowotwór o różnym rodzaju i umiejscowieniu, jak i również mogą sygnalizować chorobę nienowotworową. Kolejnym krokiem jest wykonanie u pacjenta pogłębionej diagnostyki, której celem jest potwierdzenie lub wykluczenie wstępnego rozpoznania. Kluczową rolę odgrywają tu badania obrazowe, w tym m.in. ultrasonografia, prześwietlenie promieniami rentgenowskimi oraz tomografia komputerowa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w badaniach obrazowych u pacjenta jest wykonywana biopsja oraz badanie histopatologiczne. Dalsze postępowanie zależy od wyniku badania. Proces diagnostyczny jest złożony i czasochłonny. Najnowsze badania amerykańskich naukowców wskazują, że wyłącznie próbka krwi może być wystarczająca do rozpoznania rodzaju i umiejscowienia nowotworu.

Naukowcy z Uniwersytetu Johna Hopkinsa w Baltimore (Maryland, USA) opracowali test wykorzystujący próbkę krwi, tzw. CancerSEEK, który jest w stanie wykryć 8 rodzajów nowotworów poprzez określenie poziomu krążących białek we krwi oraz bezkomórkowego DNA. Badacze ocenili poziom 8 białek oraz obecność mutacji w 2 001 genach w celu wykrycia markerów choroby nowotworowej. Badanie za pomocą testu przeprowadzono w grupie 1 005 pacjentów z nowotworami złośliwymi jajnika, wątroby, żołądka, trzustki, przełyku, odbytnicy, płuc oraz piersi o stanie zaawansowania: I-III, bez przerzutów.

Wyniki badania okazały się być bardzo zachęcające. Średnia czułość testu, czyli jego zdolność do wykrywania osób chorych, wyniosła 70%. W przypadku 5 nowotworów złośliwych, tj. jajnika, wątroby, żołądka, trzustki i przełyku, czułość testu wahała się od 69% do 98%. Czułość testu była najniższa w przypadku nowotworu złośliwego piersi (33%). Czułość testu okazała się być również niska (40%) w przypadku nowotworów o najniższym stopniu zaawansowania (I). Swoistość testu, czyli jego zdolność do wykrywania osób zdrowych wynosiła > 99%. Jedynie u 7 spośród 812 zdrowych osób stwierdzono wynik dodatni (wynik fałszywie dodatni). Naukowcy opracowali również algorytm, który pozwolił określić umiejscowienie nowotworu. Test umożliwił wskazanie lokalizacji nowotworu u średnio 63% pacjentów.

Autorzy wskazują na pewne ograniczenia opracowanej metody diagnostycznej. Do badania włączono osoby z już postawionym rozpoznaniem nowotworu, głównie na podstawie objawów. W przypadku badań prowadzonych w warunkach nieeksperymentalnych u osób poddanych badaniu choroba może być mniej zaawansowana. Tym samym, trudniejsza do wykrycia. (mogą pojawić się wyniki fałszywie ujemne). Ponadto, mogą wystąpić wyniki fałszywie dodatnie w przypadku osób zdrowych z np. chorobami zapalnymi, czego nie zaobserwowano w przypadku osób z grupy kontrolnej uczestniczących w obecnym badaniu.

Badania nad testem nadal trwają. Autorzy planują przeprowadzenie kolejnego 5-letniego badania oceniającego przydatność testu CancerSEEK w zakresie rozpoznawalności nowotworów na wczesnym etapie zaawansowania wraz z ich umiejscowieniem. Zastosowana metoda diagnostyczna wymaga dalszej weryfikacji w tzw. próbie reprezentatywnej, czyli grupie osób, których charakterystyka odpowiadałaby cechom populacji ogólnej. Kolejnym krokiem jest więc przetestowanie CancerSEEK w populacji osób przypuszczalnie zdrowych, nieposiadających objawów choroby. Jeżeli test zostałby wprowadzony do powszechnego użytku, jego koszt powinien być niższy niż 500$. W porównaniu do innych badań przesiewowych, np. kolonoskopii, która jest badaniem w większym stopniu inwazyjnym niż badanie krwi, koszt testu jest porównywalny lub niższy.

Podsumowując, wykrycie nowotworu na wczesnym etapie zaawansowania może być decydujące dla życia pacjenta z chorobą nowotworową, gdyż w znaczący sposób może zwiększyć jego szanse na wyleczenie. Przełomem w zakresie diagnostyki nowotworów może okazać się test CancerSEEK. Wyniki badania są bardzo obiecujące i stwarzają nadzieję na znaczące usprawnienie diagnostyki nowotworów w przyszłości.

Źródła:

• http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/

• Cohen JD., Li L., Wang Y et al. Detection and localization of surgically resectable cancers with a multi-analyte blood test. Science. 2018 Jan 18.

• https://edition.cnn.com/2018/01/19/health/cancer-blood-test-study/index.html